Deve hamamında cin var mı? - 1

İlk kitabım olan “Diyarbakır kızı İrma ve Sarıpişo” anı roman iki bin adet basılmış, bir yılda tükenmişti. İkinci baskısı için henüz bir yayınevi ile anlaşamadım. Yeni yılda ikinci baskı olacak diye düşünüyorum. Okuyucularımın en çok beğendiği “Beni Koru Che Guevara” bölümü sizinle paylaşayım.

Abone Ol

Yeni adıyla Deva,Eski bir rivayete göre, Hacca giden kervandan kaybolan bir deve birkaç gün arandıktan sonra bu hamamda bulundu.  O günden beri Diyarbekir’liler, hamamın büyüklüğünü tasvir etmek için “Deve Hamamı” adını vermişlerdi. Mardinkapı da 16. Yüzyıl’da inşa edilen hamamda o gün erkeklere mahsustu. Süryani Terzi Şükrü, Ermeni Terzi Bedros ortağı Terzi Hayrettin, Hacı Teyfik birlikte gittiler.  Dikdörtgen planlı, geniş soyunma kısmında elbiselerini çengellere astılar. Bedros Kıymetli eşyalarını minik çekmecelerin bulunduğu tahta sandığa önce gümüş tütün tabağını, muhtar çakmağını, gümüş taşlı yüzüğünü, boncuklu köstekli Hislon saatini, Oltu taşından tespihini ve bir miktar parasını koyup kilitledi. Yan yana iki kubbe ve yarım kubbeyle örtülen Soğukluk bölümünden peştamallarıyla geçtiler. İç içe geçmiş kubbelerin yapının bölümünü tutmaya yarayan köşe kubbesi trompların altından geçerek, Bazalt taşlardan yürüyerek en dipteki biheriye(özel iç kısım) gidip yıkanmaya başladılar.

Hacı Teyfik, Terzi Hayrettin yüksek sesle dualar okuyup boy abdesti alırken. Sarı Pişo babasının söylediği duaları bilmediğinden her seferinde dikkatle dinleyip âmin diyordu. Süryani Terzi Şükrü, Ermeni Terzi Bedros saygı gösterip usulca onları dinliyordu.Yüzünün bir kenarında şark çıbanı (tatarcık paraziti) Memur Niyazi Müslüman olmasına rağmen dini inançlarla pek alakası olmadığından, fütursuzca laf atıp uzun zaman sürecek bir tartışmanın fitilini ateşledi.  Siz bilmezsiniz. Karl Marxdeyiki. “Din toplumların afyonudur.”  Hacı Teyfik çok sinirlendi. ‘’Ula çükündür (Pancar ) Guya Müslüman olacahsan. Öbür terefterûz-u mahşerde senden hesap sorulacağını bilmisen.’’ Bedros, ‘’Şükrü keder olamısan. Onlar Hıristiyan Allaha inanılar. Sende bi gram bile akıl yoh.’’ Tartışma yıkanma bittikten sonra soğukluk bölümünde devam etti. Sürü halinde gezdiklerinden olacak. Alipaşa mahallesinin 14 ve 17 yaşlarındaki gençleri diğer bir deyişle herbiMardinkapıuşagları Artist Yılo, Zaza Mıho, Yanpiri Neco, Tatlıcı Faysal, Gurikeçel Alo, ÇütkafaCevdo, Kuşbaz Garbis, ŞaşoHımpo tam takım gelmişlerdi. Bu ilginç tartışmayı dikkatle izliyorlardı.

Hacı Teyfik çok kızgındı. ‘’Ula kitapsız, Müslümanlığa saygın yoksa. Senden hepimiz büyügüz bize hürmetinde yoh. Bah Kuran-i Kerimde İbrahim Suresi 42.Ayetde ne deyi,  Zalimlerin yaptığından Allah'ı gafil sanma, O, sadece onları, gözlerin dehşetten donup kalacağı bir güne erteliyacah deyi."

Elinde solcu olduğunu kanıtlayan piyasanın en ucuz sigarası olan Birinci’den fırt daha çeken Memur Niyazi çok kararlıydı. Lenin'in, bi kitabı var "sosyalizm ve din" deyiki "din, halkı uyutmak için afyon niteliğindedir" din, sebehten ahşama keder çalışan ve yokluh çekenlere, ne deyi; Dünyada azla yetinin, kısmete boyun eğin, sabırlı olunki, öteki dünyada size cennet verilecah. Bahan göre dogrusi din, başkalarının emeğinin sırtından geçinenlere bu dünyada hayırseverlik yapmayı öğreti, sömürücü tüccarların ceremesini pek ucuza ödemek kolaylığını gösteri."  Hacı Teyfik; ‘’ Ula  Erzikırıh mayası bozuh Moskof uşagi,(soyu belli olmayan rus uşağı)  Ben sahan kitapdanbi kelam sölıyımsöliyim.  ‘’ey iblisin dünyadaki çocukları, ey şeytanın askerleri Allah size dünyada yaşama hakkı tanıyorsa, elbette bir bildiği vardır, zira cehennemin zebanilerini görevlendirecek ve cayır cayır yakacak sizin gibi canavarları’’

Sarı pişo tartışmayı ilginç bulmuş, fakat bazı kelimelerin anlamını bilmediginden aklı ermemişti, Geçen hamam sefasında oldugu gibi, Hacı teyfik çok kızacagını anlamıştı. Sarıpişonun babası Terzi Hayrettin, ne Hacı Teyfik gibi "kalb bir havuz gibidir, beş duyu azasi da havuza dişardan akan beş dere gibidir." Diyen "Kimya- Saadet" Kadirilerin dini kitaplarını,  nede Memur Niyazi gibi Karl Marx'ınDas Kapital gibi kominist kitaplarını okumazdı. Memur Niyazi’nin konuşmalarından rahatsız olduğu için, bilimsel yolu tercih etmeyip, Halk diliyle tepki gösterdi. ‘’Şimdi biz burdayıhanidıh, abdest alidıg,  Cumaya gidiyig, sen niye fise  (uğursuz ) şeytan gibi aramıza girdin. Sahan girip, çıhan mi var? Bah Ermeni arhadaşlarımız bize saygı gösteri. Bizde onlara gösteriyih. Onlar Ramazanda yanımızda su bile içmiler. Geçen gün cahdede utanmadan elli kuruşluh Ünal gazozu içidin, fabrikanın sahabi Çermikli Ömer Ünal görseydi o şişeyi kafanda kırardı. Sektir ol get almayayım eyagımın altına.’’

Bu tartışmalar mahallenin çocuklarına ilginç geldiğinden. Tatlıcı Faysal yanan ateşe biraz daha benzin döküp alevlendirdi.  Zeten Memur Niyazi abe Cin ve Peri de yohtur deyi. Hacı Teyfik; ‘’Bu meymenetsizi bi çarpaydı hoş olurdu.’’ Memur Niyazi sırıtarak .’’Tabi yoh. Bundan otuz sene evvel bu hemamda birisi uyumiş kalmış. Tek başına kalınca, bu fortayı (yalan) atmış. Ortalığıteşkeleye (velveleye) verip bagırmiş. Bazı hıyarlardainani. Hacı Teyfik;  ‘’Bu dünyada cehennemi görmahistisen, çok ciddi söliyem. Benlen bahse gir.. Gece ikide sen bu hemama tek başan gir. Allahvekil bende diyecagım ben bişebilmiyem. Sahanda bi Reşat Altını veriyem, yohsa sen bahan verecahsan.’’ Memur Niyazi sevinmişti. ‘’ Olan senin Reşat Altınına olacah ona üzüleyem. Burdaki herkes şahit olsun.’’

Hamamdaki kafile Cuma namazından sonra Abbasın Parkın gitti.  Çaylarını içerken, Terzi Bedros hakem olmuş, bahisin şartlarını konuşuyordu. ‘’Habu kaşmer gece saat ikide getsin helva yapsın. Helva yapıp çıharsa, behsi kazanır.’’ Hacı Teyfik’in başka şartları da vardı.’’ Yalavuzçıplaholacah. Peşmalgiyecah. Bu esvaplan girerse korhmaz.’’ Memur Niyaz;. ’’Ben heçbişedenkorhmam. İstisiz bu ahşam olsun.’’ Gazocağı bozuktu bahanesi olmasın diye, Tamirci Remzi Taylan gazocağının iğnesini, lehimini eyice kontrol etti. Akşamüzeri Deve hamamının en dibindeki ücra köşesine gittiler.  Kubbenin bıherisine bir gazocağı, bi kilo un, biraz yağ, şeker konuldu. Deve hamamının bekçisi kilitledi.

Tatlıcı Faysal, Artist Yılo, Yanpiri Neco, Kuşbaz GurikeçelAlo.keçelAlo.ÇütkafaCevdo, Zaza Mıho, ŞaşoHımpo olanları yakından izlemişti.  Tatlıcı Faysal tilki gibi kurnaz oldugundan planını arkadaşlarına anlattı. Bu işin tekerine çomak sokmak istiyordu. O yıllarda kahvelerin semaveri kömür ateşiyle yandığından GurikeçelAlo’ya; ‘’Sen get kahvelerden dıg(Ufak kömür tozu)  Topla. Bi telise (torbaya) koy gel. Tümesin fırınına ugrabi kiloda un getir. Deve Hamamı kapanmağa yahın içeri girerih. Elbiseleri soguhluh bölümünde bırahmayın kimse şüphelenmesin. Hepimiz içerde soyunacağız.’’