Kaldığımız yerden birlikte inşa ediyoruz
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanları 1 yıllık hizmet tablosunu paylaştı.
Diyarbakır Büyükşehir Eş Başkanı Serra Bucak, bir yıllık hizmetlere ilişkin kapsamlı bir değerlendirme yaptı.
DEM Partili Diyarbakır Büyükşehir Belediyesinin 1 yıllık hizmet tablosundan satırbaşları şöyle:
"Türkiye’nin 12’inci Büyükşehir Belediyesi olarak, 2025 yılı için 16 milyar TL olarak öngörülen bütçemizle, 17 ilçe ve bin 47 mahalleyi kapsayan 15 bin 272 kilometrekarelik hizmet alanında bir milyon 843 bin 871 yurttaşımıza 4 bin 150 personel le hizmet sunuyoruz.
Nüfus sayımına göre 12’nci Büyükşehir Belediyesi olsak da yüzölçümü bakımından 10’uncu sıradayız. Bunu neden ifade ediyoruz? Çünkü İller Bankasından ve Hazine Bakanlığı’ndan aktarılan payların yüzde 70’ nüfus oranından yüzde 30’u da yüz ölçümüne göre aktarılmaktadır. Yüz ölçümünün genişliği aynı zamanda belediyeler için bakir bir alan oluşturması itibariyle hizmetlerin aksamasına neden olmaktadır. Ancak bizim için esas olan ilke, partimizin demokratik, ekolojik ve kadın özgürlükçü paradigmasıdır. Bu ilkeler doğrultusunda hareket ederek seçildiğimiz ilk günden itibaren her bir breye eşit, adil ve erişilebilir hizmet sunma bilinciyle çalıştık. Güvenilir bilgiye dayalı, mal saydamlık ve hesap verilebilirliği esas alan, şeffaf ve demokratik katılımcı bir politikadan hiçbir zaman taviz vermedik.
Toplumcu düşünceden kopmadık ve halkın içinde olduk. İlk ş olarak, kapsamlı ve detaylı bir şekilde hazırladığımız Stratejik Planımız çerçevesinde kentle ilgili her konuda odak grup toplantıları ve sivil toplum örgütleriyle kapsamlı tartışmalar gerçekleştirdik. Bu süreçte, 1046 mahalle muhtarına davet göndererek görüş ve önerilerini aldık. "Hizmetlerin Topluma Etkisi" anketiyle 2 bin 300 hemşehrimizin fikirlerine başvurduk, ç ve dış paydaşlarımızla anketler düzenledik ve elde ettiğimiz verilerle ölçülebilir, sürdürülebilir hedefler belirledik.
NASIL YAPTIK?
Sadece insanı özne alarak değil, eko-sistem de dikkate alarak her bir canlının hakkını koruyacak çalışmalar yürüttük. Eşitsizlikler, ötekileştirmeler, engeller, yoksulluğu, işsizliği, barınmayı, sağlığı ve eğitim göz önünde bulundurarak bir yönetim stratejisi izledik. Bu kapsamda, 31.12.2023 tarihli muhasebe ve bütçe kayıtlarına (Mal Tablo) göre, kurumumuzun kısa ve uzun vadeli toplam borç tutarı 3 milyar 73 milyon 996 bin 173 TL olarak kaydedildi.
Borç yükünü azalttık: Mal açıdan oluşan olumsuz durumu gidermek için uyguladığımız mal politikalar
sayesinde borç stokumuzu (28.03.2025 tarihli bilançoya göre) 1 milyar 883 milyon 206 bin 763 TL'ye düşürdük. Bu, kurumun toplam borcundan 1 milyar 190 milyon 789 bin 410 TL'lik bir azalma anlamına geliyor. Buna rağmen, bazı eleştireler "Size mi kaldı kayyımların borcunu ödemek?" şeklinde yöneltiliyor. Ancak unutulmamalıdır k, büyük borç yükü, bütçe denkliklerin bozan ve kurumun stratejik büyüme hedeflerin engelleyen ciddi sıkıntılara yol açmaktadır.
ÖDEDİĞİMİZ BORÇ İLE BUGÜNÜN KOŞULLARINDA NELER YAPABİLİRDİK?
- TOPLU TAŞIMA SIKINTISINI ORTADAN KALDIRACAK 81 YENİ OTOBÜS ALINIRDI.
-4 DERSLİKLİ 48 ANAOKULU YAPILIRDI.
-BİNER KİŞİLİK 11 KAPALI SPOR SALONU YAPILIRDI.
-2 MİLYON 359 BİN 978 GIDA KOLİSİ DAĞITILIRDI
-SERT ZEMİNDE 132 BİN METREKARE YAYA YOLU YAPILIRDI.
-EN AZ BEŞ YAŞINDA 28 BİN 500 AĞAÇ DİKİLİRDİ.
-235 BİN 998 ÖĞRENCİYE 5’ER BİN TL BURS VERİLİRDİ.
-17 İLÇEDE YEŞİL ALAN VE PARK İHTİYACI KARŞILANIRDI.
-393 BİN 330 KİŞİYE 3’ER BİN TL SOSYAL YARDIMDA BULUNULURDU.
-6 METRE GENİŞLİĞİNDE SATHİ KAPLAMA 2 BİN KİLOMETRE YOL YAPILABİLİRDİ.
-DİYARBAKIR’DAN ROMANYA'YA KADAR YOL YAPILIRDI.
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNDE FARK YARATTIK:
2024 yılında Kadın ve Aile Hizmetler Dairesi Başkanlığına ayrılan 21 milyon 835 bin TL tutarındaki bütçeyi, bu yıl üç kat artırarak 72 milyon 450 bin TL'ye yükselttik.
ERİŞİLEBİLİR BİR KENT İÇİN ÇALIŞTIK:
Engelli ve Yaşlı hizmetler Dairesi Başkanlığını kurarak bu alandaki faaliyetler için ilk kez 77 milyon 350 bin TL bütçe ayrıldı.
GENÇLERİ ÖNEMSİYORUZ:
Gençlerin fiziksel, kültürel ve sosyal gelişimlerini desteklemek amacıyla çeşitli gençlik ve spor faaliyetler düzenledik. Faaliyetlerin detaylarına, Daire Başkanlığının raporlarında ulaşabilirsiniz.
ÇOCUKLARA, BİREY OLARAK YAKLAŞTIK:
Çocuk Festivaller, Çocuk Sağlığı Tarama Programları, Psiko-Sosyal Destek, Çocuk Kütüphaneler ve kitaplarının yanı sıra dar gelirli ailelerin çocuklarının eğitim ve bakım ihtiyaçlarını da karşıladık.
YOKSULLUKLA MÜCADELEYE ÖNCELİK VERDİK:
Yoksulluğun, sefaletin ve işsizliğin yaygın olduğu kentimizde, sosyal yardımlar için ayrılan bütçeye büyük önem verdik. Bu doğrultuda, 2024 yılında 223 milyon 150 bin TL olan sosyal yardım bütçesini, 2025 yılında yaklaşık k kat artırarak 441 milyon 50 bin TL’ye yükselttik. Ayrıca, kayyım dönemlerinde haksız şekilde oluşturulan sosyal yardım listelerini yenileyerek halkın parasını gerçekten muhtaç olanlara ulaştırdık. Bu yatırım ve uygulamaların yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal barış açısından da büyük önem taşıdığına inanıyoruz.
LOKMAMIZI BÖLÜŞTÜK, BİRLİKTE BÜYÜDÜK:
Giderek yoksullaşan halkımızın uygun fiyatlarla yemek yiyebilmesi ve sağlıklı, dengeli beslenmeye erişebilmesi için 3 tane Halk Lokantası açtık. Sadece 70 TL karşılığında 4 çeşit yemek sunarak 300 bin kişiye ulaştık. Bu hizmetimiz, Halk Ekmek Fabrikası ile sürdürmeye kararlıyız.
HALK SAĞLIĞINI KORUDUK:
Özellikle kadınlar ve dar gelirli bireyler başta olmak üzere, herkesin sağlık hizmetlerine kolayca erişebilmesi sağlamak amacıyla Bağlar Belediyesi le ortaklaşa bir Sağlık Merkezi kurduk. Ayrıca, sağlık alanındaki hizmetleri güçlendirmek için 2024 yılına ait 199 milyon 500 bin TL’lik sağlık bütçesi yaklaşık k kat artırılarak 327 milyon 950 bin TL’ye çıkarıldı.
YAŞAMI, CANLIYI, DOĞAYI KORUYORUZ:
Yaşamsal bir hizmet alanı olan itfaiye hizmetlerine büyük önem verdik. Son dönemde ilimizde, özellikle elektrik teller ve anız yangınlarından kaynaklanan olaylarda, mevcut itfaiye teşkilatının yetersiz kaldığı açıkça görülmüştür. Bu nedenle itfaiye teşkilatımızın kurumsal kapasitesini güçlendirmek amacıyla 2024 yılı bütçesine 42 milyon 525 bin TL’den yaklaşık 10 kat artırarak 406 milyon 600 bin TL’ye çıkardık.
HAK EDİLEN GÜVENLİ ULAŞIM VE KONFORLU YOLCULUK İÇİN ÇALIŞTIK:
Uzun süredir ihmal edilen ve giderek büyüyen kentin ulaşım sorununu çözmek amacıyla mevcut otobüs filomuza 49 adet yen otobüs satın alındı ve ödemeler tamamlandı. Ayrıca, kent ulaşımını büyük ölçüde rahatlatacak olan Hafif Raylı Sistem Projemizin yapımına başlanması için yürüttüğümüz çalışmaların sonuna gelmiş bulunmaktayız.
ŞEHRİN ÇEHRESİNİ DEĞİŞTİRDİK:
İklim değişikliği ve su kaynaklarının azalması gibi çevresel tehditler göz önünde bulundurarak halk sağlığını iyileştirmek ve sosyal yaşamı zenginleştirmek amacıyla kentimizde çocukların oyun oynayabileceği, dinlenebileceği ve keyifli vakit geçirebileceği yeni yeşil alanlara yatırım yaptık. Bu nedenle Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığının 2024 yılında 567 milyon 350 bin TL olan bütçesi, 2025 yılında 735 milyon 950 bin TL’ye çıkarıldı.
EKOLOJİK DENGEYİ DİKKATE ALDIK:
Doğaya zarar vermeden, doğal kaynakları koruyarak ve ekosistem destekleyerek sürdürülebilir yaşam alanları oluşturmayı hedefleyen kurumumuz; canlı dostu projeleriyle, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde çevresel etkiler azaltmayı amaçladı. Bu anlayışımızın kurum hizmetlerine yansıyabilmesi için 2024 yılında harcanan 288 milyon TL bütçe, 2025 yılında 366 milyon 135 TL’ye yükseltildi.
KIR İLE KENT ARASINDAKİ UÇURUMU AZALTTIK:
Kırsal alanlardaki ekonomik ve sosyal gelişim desteklemek amacıyla hayata geçirdiğimiz çeşitli projelerle, kırsal bölgelerde yaşam kalitesini artırmayı ve yerel halkın kalkınmasını teşvik ettik. Tarım ve hayvancılıkla uğraşan ailelere çeşitli destekler sağladık. Komün ve kooperatif çalışmalarına se öncülük etmeye devam ediyoruz. Türkiye’de barışa yönelik yürütülen politikaların başarıya ulaşmasının daha büyük başarılara, sosyal adalete, eşitliğe, kalkınmaya ve paylaşmaya zemin hazırlayacağına inanıyoruz. Yaptığımız tüm hizmet ve yatırımların detaylarını birim birim sizlerle paylaşmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Geride bıraktığımız yıl içinde eksik kalan ya da yapılamayan her şey için eleştirilere açık olduğumuzu belirtmek isterim.
KADIN VE AİLE HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Paradigmamızın omurgasını oluşturan kadın özgürlükçü politikaları bir bir hayata geçirdik, geçiriyoruz. 6 Kadın Yaşam Merkezimizde, 10 farklı alanda açtığımız 63 kurstan 2.500 kadın faydalandı. 25 Kasım ve 8 Mart’a özel düzenlenen farkındalık etkenlikleriyle 8.000 kadına ulaşıldı. Sosyal güvencesi olmayan 7.000 kadına ücretsiz JINKART desteği sağlandı.
DİKASUM (Diyarbakır Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkez) 8 yıl aradan sonra yenden faaliyete geçti.
“Döngümüzle Dönüşüyoruz” Projesi kapsamında Ben û Sen Mahallesi’nde yıkanabilir ped atölyesi açıldı; 166 kadın faydalandı. Dicle Üniversite’nde Çamaşır Ev yenden faaliyete geçirildi; öğrencelere ücretsiz hizmet sunuldu.
Yaşam merkezler ve sığınma evlerinden toplam 8.010 kadın hizmet aldı. Pilot bölge Ben û Sen Mahallesi’nde kadın yoksulluğu üzerine saha çalışması yapıldı; veriler Kent Bilgi Sistem’ine işlendi. Yıl boyunca düzenlenen tüm etkinlik, eğitim ve farkındalık çalışmalarıyla 47.125 kadına ulaşıldı.
ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Erişilebilir yeni bir yaşam mümkün. Evde Bakım ve Sağlık Hizmetleri Kayıtlı 580 yaşlı bireyden, 160’ı yalnız yaşayanlar olmak üzere toplam 290 kişiye evde bakım hizmet sunuldu. Ramazan ayında 600 aile ziyaret edildi, 200 gıda kolisi dağıtıldı. 176 engelli breye evde sağlık ve kişisel bakım hizmet verildi. Destek Ekipmanı ve Eğitim Toplam 485 kişiye akülü ve manüel tekerlekli sandalye temin edildi. 685 kişiye medikal ürün desteği, 600 kişiye ekipman tamir bakım hizmet verildi.
Görme engelli bireylere “Bağımsız Hareket Uygulaması” eğiti başlatılarak 200 beyaz baston dağıtıldı. Özel Eğitim ve Spor Hizmetler Otizm Merkezimizdeki 45 öğrenciye, haftanın 5 günü spor eğitimi verildi.
Ulaşım ve Servis Hizmetleri
Kanser hastalarına yönelik ev ve hastane arası hizmet için başlatılan Sosyal Taksi Projesi kapsamında, şimdiye kadar 71 kişi yararlanarak toplamda 710 hastane servis sağlandı.
Engelli Hizmetlerinin Geliştirilmesi
981 engelli birey bulunurken, daha geniş kapsamlı hizmet için “Engelli Hartası Projesi” çalışmaları başlatıldı.
3.052 engelli breye ücretsiz servis hizmet sunuldu.
Proje ve Yenlikler
8 yıl aradan sonra onarılan ses kayıt stüdyosu ile görme engellere yönelik “Sesli Kütüphane Projesi” hayata geçirildi.
Aktif Yaşam Merkez’inde düzenlenen eğitim ve hobi programlarına 981 engelli birey, sosyal hizmet programlarına se 1.600 kişi katıldı.
Sağlık Danışmanlığı ve Gıda Desteği
Çölyak hastalarına danışmanlık hizme kapsamında, 1.210 kişiye glütensiz gıda desteği sunuldu.
Pskososyal Destek
Toplam 2.405 kişiye psikososyal danışmanlık hizmet verildi."
SAĞLIK HİZMETLERİ
* 17 ilçe ve bin 46 merkezde ilaçlama çalışması yürütüldü.
* Hayvan Bakımevi'nde 400’ü köpek, 150’si kedi olmak üzere 550 patili canın bakım ve beslenmesi ile 6 bin 830 hayvanın tedavi ve rehabilitasyonu sağlandı.
* Rezan Belediyesi ile ortaklaşa kurulan Sağlık Merkezinde başlayan muayenelerde 4 bin 950 yurttaş ücretsiz sağlık hizmetinden faydalandı.
* "Amed’i Seviyorum, Kirletmiyorum" kampanyasıyla çok sayıda etkinlik düzenlendi.
* Ana arter ve parklara bin 400 galvanizli çöp kovası montaj edildi. Kent genelindeki sokaklara 4 bin çöp kovası montajı yapıldı.
* 32 parkta, 3 milyon 925 bin metrekare alanda bakım ve onarım yapıldı.
* Akılı durak projesiyle yolculara, tüm ulaşım bilgileri anlık paylaşılmaya başlandı. Trafik Kontrol Merkezi kurularak trafik akışı kontrol altına alındı.
* 200 adet Otobüs İçi Yolcu Bilgilendirme ve Engelli Anons Sistemi kuruldu. Halk otobüsleri ile yapılan protokol çerçevesinde ücretsiz yolcu taşımacılığındaki 30 yıllık sorunlar köklü olarak çözüldü. Protokol çerçevesinde şoförlerin yüzde 20’si kadın olacak.
* 1’inci Newroz Halk Koşusu düzenlendi, koşuya bin 500 kişi katıldı.
* Dar gelirli ailelerden bin 500 öğrenciye okul çantası dağıtıldı. Amatör spor kulüplerine yapılan nakdi yardımlardan 2 bin 656 sporcu faydalandı.
* İç Kale, Şêx Seîd Meydanı ve Şehirlerarası Otobüs Terminali alanlarında kapsamlı ücretsiz Wİ-Fİ hizmeti sağlandı.
* Turizm ve kültür varlıklarının kolay ulaşılabilir olması için Coğrafi Veri Taban Bilgi Sistemi oluşturuldu.
* 17 ilçenin kırsal mahalle yollarında toplam 577 kilometre asfalt kaplama yol çalışması, merkez ilçelerde 20 kilometre dört ve altı şerit duble imar yolu, kent merkezinde 160 bin ton, 17 ilçe mahalle yollarında ise 50 bin ton olmak üzere toplamda 210 bin ton beton asfalt serildi.
* 285 bin metrekare kaldırım ve parke çalışması yapıldı.
* İtfaiyenin acil ihtiyaç duyduğu 21 araç alımı yapılarak 281 milyon 320 bin TL ödeme yapıldı. İtfaiye telsiz sistemi kurularak 306 bin TL harcama yapıldı.
* Bağlar ilçesinde bin kişilik kapalı spor salonu ve yarı olimpik havuz yapımı tamamlandı.
* Atıl durumda bırakılan Sümerpark Amfi Tiyatro Sahnesi yeniden düzenlenerek aktifleştirildi. Atıl hale getirilen Yenişehir Fidanlık Alanı yeniden hizmete konuldu.
* Yerinde Çözüm ve Alo 153 Çağrı Merkezine yurttaşlardan gelen talepler, anında ilgili birimlere aktarılarak çözümler üretildi. Yerinde Çözüm Birimimiz 19 bin 550 talep alırken, Alo 153 hattımıza 239 bin 248 talep, öneri ve şikâyet değerlendirildi.
* Tüm basın faaliyetleri iki dil ve Kürtçenin iki lehçesi üzerinden yapıldı. İşaret dili hizmetiyle iletişim faaliyetleri 3 dile çıkarıldı.
BELEDİYELERLE DAYANIŞMA VE HİBE
* Dêrsim Belediyesi'ne kayyım atanmadan önce bir adet 2018 model BMC yolcu taşıma otobüsü 5 yıllığına ücretiz görevlendirildi. Semsûr ili Pınarbaşı Beldesi’ne bedelsiz olarak bir adet 4*4 kazıcı yüklenici hibe edildi.
* Erxenî (Ergani) Belediyesine 2024 model Fiat Egea binek aracı bir yıllığına, Sûr Belediyesine CAT model greyder üç ay süreyle, Henê (Hani) Belediyesine 2024 model Fiat Egea model binek aracı bir yıllığına bedelsiz olarak görevlendirildi.
* Hatay’ın Samandağ Belediyesine bir adet yol süpürme aracı 4 yıl süreyle bedelsiz görevlendirildi.
* İçme suyu yeni şebeke yapımı ve yenilenmesi, yeni abone bağlantısı yapımı ve yenilemesi sonucu 141 bin 43 kilometre hat döşendi. 41 bin 170 kilometre kanalizasyon boru hattı döşendi.
VİZYON PROJELER
Belediyenin önümüzde süreçte hayata geçireceği projeler ise şöyle sıralandı:
* Hafif Raylı Sistem Projesi: Dağkapı-Gazi Yaşargil Eğitim Araştırma Hastanesi Raylı Sistem Hattı 14,1 kilometre uzunluk ve 20 istasyondan oluşacak. İstasyonlar arası ortalama mesafe 700 metre olacak.
* El Cezeri Bilim Merkezi; Peyas (Kayapınar) ilçesinde 80 dönüm alan üzerinde tasarlanıyor. Yapıda El Cezeri’nin en önemli 9 adet replika heykelleri sergilenecek. 140 araçlık otopark ve otobüs servis cepleri olacak. Yılda 250 bin ziyaretçi hedeflenmekte. Bilim merkezinde 40 ile 50 arası çalışan istihdam edilecek.
* Halk Ekmek Fabrikası: Rezan ilçesinde kurulacak. 24 saatte 108 bin ekmek üretim kapasitesine sahip olacak. 10 personel istihdamı sağlanacak.
* Sporpark: Peyas ilçesinde kurulacak kompleks, 115 bin metrekare alanı kapsayacak. Komplekste, 1 adet profesyonel tenis kortu, 4 adet (2 adeti kapalı) tenis sahası, 4 adet (2 adeti kapalı ) basketbol sahası, 2 adet kondisyon alanı, skate park, pam trek sahası, tırmanma duvarı, 2 adet macera parkı, açık satranç alanı ve koşu parkuru, bisiklet yolu, 2 adet (1 adeti kapalı) suni çim futbol sahası ve atletizm pisti olacaktır.
* Ges projeleri: DİSKİ’nin Gözeli’de yaklaşık 250 milyon TL maliyetle yapacağı GES projesi ile 10 megavat elektrik üretilecek. DİSKİ’nin Gêl (Eğil) ilçesinde yaklaşık 800 milyon TL maliyetle yapacağı GES projesinde 30 megavat elektrik üretilecek.
2025 YILI HEDEFLERİ
* Kadın Dairesi Başkanlığı öncülüğünde her mahalle ve köyde yıkanabilir ped atölyesi kurulacak.
* Natural Park: Yaklaşık 500 bin metrekare alanı kapsayacak proje, her yaş grubuna hitap edecek bir açık hava sineması olarak kurgulandı.
* Mêrdîn-Amed, Riha-Amed, Farqîn (Silvan)- Amed, Xarpêt- Amed yolu kent girişi ve çıkışlarının tüm peyzajı su kaynaklarını koruyacak şekilde yapılacak. Çevre düzenlemesi, bisiklet ve yaya yürüyüş yolları hazır hale getirilecek.
* Kent genelinde toplamda 14 kilometre bisiklet yolu yapılacak. Cadde ve bulvarlara 240 bin ton sıcak asfalt serilecek.
* Kent merkezinde 3 itfaiye şubesi ile 1 itfaiye müfrezesi; kırsal ilçelerimizden Farqîn, Karaz (Kocaköy), Çermûg ( Çermik), Pasur (Kulp) ve Piran’da (Dicle) ise itfaiye şubesi kurulacak.
* Hevsel Bahçeleri Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Koruma Projesi hayata geçirilecek.
* Sera gazı salınımlarının 2023 temel yılına göre 2030 yılında en az yüzde 40 azaltım hedeflerinin gerçekleşmesi için planlama yapıldı.
* Xana Axpar Çınar) ilçesi Sevindik Mahallesi’nde kurulması hedeflenen 85 megavat gücünde "Güneş Enerji Sahası" GES projesi ile belediyenin enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 80’i karşılanacak.
* Kırsal mahallelerde hayvan içme suyu ile kapalı ve açık sulama sistemi olmak üzere toplam 22 proje hayata geçirilecek. 14 bin metrekarelik alanda 23 farklı türde bitkinin yetiştirileceği Tıbbı ve Aromatik Bitki Bahçesi kurulacak.
