Diyarbakır'a, İstanbul'dan getirilen usta öğreticinin görev başında ölmesiyle üretime dönük proje iptal edildi.
Diyarbakır, sahip olduğu tarihi güzelliklerinin, yanı sıra gül bahçeleriyle de bilinir.
DİYARBAKIR'DAKİ ''GÜLİSTAN''
Gül yetiştiriciliğinin ortaçağdan Osmanlı döneminin en parlak olduğu XVI. yüzyıla kadar sürdürüldü.
Çeşit çeşit güllerin yetiştirildiği, gül bahçelerinin oluşturulduğu ve bu anlamda en parlak dönemin yaşandığı güllerle ilgili Matrakçı Nasuh’un Diyarbakır ile ilgili çizimleri de bulunuyor.
Matrakçı Nasuh'un çizmiş olduğu Diyarbekir minyatüründe şehrin kuzey doğusunda ''gülistan''ın olduğu görülüyor.
GÜL YAĞI PROJESİ
Diyarbakır gül bahçeleriyle ilgili belgelerde, kentteki gül bahçelerinin daha da yaygınlaştırılması ve gül yağı üretimiyle ilgili proje hazırlanır.
Proje kapsamında İstanbul'dan bir usta öğreticinin görevlendirildiği ve Diyarbakır'a gelerek çalışmalara başladığı kaydedilen belgelerde, şu ifadelere yer veriliyor:
''Diyarbekir Vilayetinde gül bahçesi tesis ederek gül yağı imalatı işinin halka uygulamalı olarak öğretilmesi konusunda irâde-i seniyyenin (padişah emri) gereği aylık 600 kuruş maaşla Mustafa Efendi iki yıl süre ile İstanbul’dan Diyarbakır'a gönderilmiştir. Mustafa Efendi’nin başarılı ve verimli çalışmalarından memnuniyet duyulması üzerine vilayetten gelen talep ile görev süresi uzatılır.''
ÖLÜMÜYLE PROJE İPTAL OLDU
Belgelerde, Mustafa Efendi’nin görevi başında vefat etmesiyle gül yağı üretimi projesinde aksamalar olduğu belirtilerek, aksamaların giderilmesi amacıyla Halkalı Ziraat Yüksek Mektebi mezunu Bekir Sıtkı Efendi'nin Diyarbakır'a tayin edildiği ifade ediliyor.
Projeyi devam ettirmek amacıyla Diyarbakır'a gelen Bekir Sıtkı Efendi'nin başarılı olmadığı kaydedilen belgelerde, halkın gül bahçesi ve gül yağı konusunda gerekli bilgi ve istek sahibi olmaması nedeniyle projenin iptal olduğu bildiriliyor.
KAYNAK: Prof. Kenan Haspolat