Diyarbakır, tarih boyunca şairler ve alimler şehri olarak ün salmış. Bu ünü, geçmişten günümüze ulaşan birbirinden değerli şahsiyetlerin ve onların bıraktığı eserlerin zenginliğiyle perçinlenmiş.
Tarihi kaynaklarda yer alan bilgilere göre, 1890-94 yılları arasında Diyarbekir'de valilik yapan Giritli Sırrı Paşa'nın sözleri, Diyarbakır'ın edebi ve ilmi atmosferini ne kadar canlı olduğunu gözler önüne seriyor.
Resmi devlet belgesi olan tarihi Diyarbakır salnamelerinde de Diyarbakır ile ilgili ''Ahali hep zeki ve fatın olurlar. Zekavetlerinin her mahalde şöhreti vardır'' ifadeleri yer alırken, Vali Sırrı Paşa'nın da; ''Diyarbekirlilerden müctemi bir cemaatte gözlerimi bağlayıp otursam ve elimi atsam, tuttuğum ya şair, ya münşidir'' sözlerine yer veriliyor.
Diyarbakır'da Ali Emiri de, kendi zamanında 40'dan fazla usta şair olduğunu ifade ederken, Diyarbakırlıların şair ruhlu olduklarına dair en önemli şahitlerden biri ünlü seyyah Evliya Çelebi. Çelebi, Diyarbekir'de ileri görüşlü öyle büyük şairler olduğunu belirterek, her birinin Ruhi ve Fuzuli gibi şairlerin düzeyinde olduğunu ifade ediyor.
İbn Havkal da, ''Kitabü Suretül-Arz'' adlı eserinde Amid şehrini ziyaret ettiğinde fakih, fazıl, edip ve ilim meraklılarına, mürüvvetli konukseverlere rastladığını anlatırken, İbn-ül Emin Mahmut Kemal ise ''Son Asır Türk Şairleri'' isimli kitabında Diyarbakırlı bir şairi anlatırken, o dönemdeki Diyarbakır'ın ne kadar farklı bir yer olduğunu vurguluyor:
''O zamanlar çok farklı bir Diyarbakır vardı. Herhangi bir namaz vakti, Ulu Camii'nin önüne gelip iki kolunuzu açın. Kucaklayabileceğiniz kadar kalabalığı kuşatın. Gözlerinizi kapatıp içinden birini çekip çıkarın. Bu tuttuğunuz adam, ya şairdir, ya müşir."