Evliliğin sembolü olan yüzük takma geleneği, asırlar önce ottan yapılan yüzüklerle başladı
Çoğu zaman süs eşyası olarak kullanılan ya da nişan, evlilik gibi kurumların simgesi olarak parmağa takılan madenî halka olan yüzüğün hikayesi asırlar önce otlarla yapılan yüzüklerle başladı.
Bundan yaklaşık 3 bin yıl önce Antik Mısırlılar, sol elden kalbe giden damarı keşfettiler. Keşfettikleri yüzük parmağından kalbe doğrudan uzanan bu damara ''aşk damarı'' adı verildi.
Antik Mısır'da Nil Nehri'nde yetişen bu sazlardan yapılan bileziklerin bolluk ve bereket getireceğine dair bir inanç vardı. Bu inançla evlenmek isteyenler, aşk damarının geçtiği yüzük parmaklarına takmak için Nil Nehri sazlıklarından yüzükler yapmaya başladı. Yüzüklerin yanı sıra kadınlar, sazlıklardan topladıkları bu bitkilerle bilezikler de yapıp takmaya başladı.
Varlıkları tarih öncesi çağlara dayanan yüzüğün daha sonra ilk örnekleri Tunç Çağı'nda görülmeye başladı. Bunlar çok kaba biçimde yapılmış çemberlerdi. Ancak Girit ve Miken uygarlıklarında (MÖ 1800) ince bir işçilikle süslenmiş yüzükler yapılmaya başlandı. Böylece yüzük değerli bir süs eşyası olarak yavaş yavaş yer edinmeye başladı. Günümüzde de yerini çok değereli madenler olan altın ve elmas aldı.
YÜZÜKLE YAPILAN SINIF AYIRIMI
Evliliğin sembolü olan yüzük, antik Yunanistan'da ise farklı amaçlarla da kullanılıyordu. Yüzük bir süs eşyası olmaktan çok sınıf farklarını belirten bir araç haline gelmişti.
Yunan yüzük işçiliği basit olmasına karşın, Romalıların yaptığı yüzüklerde zengin bir çeşitlilik ve ince bir işçilik göze çarpar. Üzerlerinde çok değerli motifler bulunan ve zevkle işlenmiş olan bu yüzükler çok değerlidir.
Antik Mısır'da başlayan otlarla yapılan yüzüklerin nişan ve evlilik simgesi olarak kullanılması da Romalılar döneminde bir gelenek halini aldı ve günümüze kadar geldi.
ALYANSIN ANLAMI
Alyans Fransızca ''alliance'' kelimesinden türemiştir. Anlaşma ve ittifak anlamına gelir. Erken çağlarda evlilik yüzüğü sonsuzluğu ve kalıcılığı sembolize ediyordu.
Çemberin sonsuzluğu simgelemesi evliliğin yüzükle sembolize edilmesine neden olmuştur. Hem eski Mısırlılar hem de Romalılar alyansı sol taraftaki parmağa takıyorlardı. Bunun nedeni, vena amoris sözü yani Latince 'aşk damarı' olarak adlandırılan bir damarın doğrudan bu parmaktan kalbe yol açtığı fikriydi.
Eski Roma'da sadece kadınlar evlilik veya nişan yüzüğü takıyordu. İkincisi, genellikle demirden yapılmıştır ve bağlanma işareti olarak kabul edilir.
Alyansın yüzük parmağına takılma geleneği bugüne kadar korunmuştur. Avrupa ülkelerinin çoğunda alyans sol yüzük parmağına takılırken, yüzüğü sağ yüzük parmağına takmak Almanya ve Avusturya'da gelenekseldir.
Nikâh yüzüklerinin genellikle iç halka rayında yazıtlar veya semboller bulunur. Eski Roma'da yüzüğü takılması esnasında; ''Pignus amoris habes - Aşkımı vadettin'' denir. Günümüzde ise nikâh yüzüklerinde eşin adı ve vaat tarihi sık sık okunur.
Haber / Ayşegül Yaşar