DİSK Basın-İş 2025 Basın Çalışanları Taban Ücret Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı.
DİSK Basın-İş’in, 82 basın emekçisiyle yapılan anketlerden yola çıkarak hazırladığı rapor, basın emekçilerinin ekonomik durumuna ayna tutuyor.
DİSK BASIN-İŞ: BASIN SEKTÖRÜNDE MAAŞ ORTALAMASI 23 BİN 378 TL
Türkiye Basın Yayın Matbaa Çalışanları Sendikası (DİSK Basın-İş) tarafından hazırlanan raporda, basın emekçilerinin ekonomik koşullarına ilişkin olarak ortaya çıkan tablodaki veriler şöyle:
“Basın sektöründe maaş ortalaması 23 bin 378 TL ile asgari ücretten sadece %28 fazladır. Özellikle bir iş yerinde 10 yıldan az kıdemi olan çalışanlar arasında önemli bir fark görünmemektedir. 10 yıldan az kıdemlilerin ortalama maaşı 22 bin 328 TL’dir.
Sektörde bir iş yerinde ortalama çalışma süresi 3,8 yıldır. Aynı iş yerinde 3 yıldan az çalışanların oranı %70, aynı iş yerinde 10 yıldan fazla çalışabilenlerin oranı ise sadece %11’dir.
Her 4 basın emekçisinden biri ya asgari ücret karşılığında ya da asgari ücretin altında bir ücret karşılığında çalışmaktadır.
Tüm sektörün yarısı asgari ücret civarı olarak kabul edilen +-%20 ücret seviyesinde çalışmaktadır.
Her 10 emekçiden 9'u 25 bin TL’nin altında ücret almaktadır. Sektörde ortalama ücret beklentisi 42 bin 134 TL’dir. Bu, ortalama ücretlerin %80 oranında artırılmasına denk gelmektedir. Bu ücret dahi 2025 yılında olması beklenen yoksulluk sınırının yarısı oranındadır.
Bir iş yerinde daha az kıdem yılına sahip olanlar, ücret artışında beklentilerini daha düşük tutmaktadır. Ücret ortalaması en yüksek kesim olan 10 yıl üstü çalışanlar %90’ın üzerinde artış beklerken, özellikle bir iş yerinde 1-5 yıl arasında deneyimi olanlar patronlarından umudu iyice kesmektedir. Bu kesimde ücret artış beklentisi %65'lere düşmektedir.”
‘BASIN ÇALIŞANLARININ BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU ASGARİ ÜCRET VEYA ASGARİ ÜCRETE KOMŞU MAAŞLAR ALMAKTA’
Türkiye Basın Yayın Matbaa Çalışanları Sendikası (DİSK Basın-İş) tarafından hazırlanan 2025 Basın Çalışanları Taban Ücret Araştırması’nda talepler ise şöyle sıralandı:
“-2025 Basın Çalışanları Taban Ücret Araştırması’nın sonuçları -araştırmanın hedefi olmamasına rağmen- sektörde yaşanan sorunların sebeplerine de ışık tutmaktadır. Araştırmanın sonuçlarına göre çalıştığı yerde bir yılını doldurmamış basın emekçilerinin ücretleri, kıdemli çalışanlara göre daha yüksektir. Buna bağlı olarak kıdemi düşük olanların zam beklentisinin de kıdemi yüksek olanlara kıyasla daha yüksek olduğu görülmektedir.
-Basın çalışanlarının büyük çoğunluğu asgari ücret veya asgari ücrete komşu maaşlar almaktadır. Asgari ücretin ne olacağından çok "Neden bu kadar çok asgari ücretli çalışan var?" sorusunu sorma zamanı ve bu duruma müdahale etme vakti gelmiştir.
-Belirli bir mesleki yeterlilik gerektiren, sürekli olarak zamana karşı yarışan, bir anlamda ağır fikir emekçisi olan kesimlerin asgari ücret ve civarında çalıştırılması kabul edilemez. Bundan dolayı talebimiz, asgari ücret değil "taban ücret"tir.
-Biliyoruz ki, bir iş yerinde işe yeni başlamış bir basın emekçisinin daha öncesinde de yıllar süren deneyimi bulunmaktadır. Önerimiz; meslek hayatına yeni başlayan bir basın çalışanı için asgari ücretin en az iki katı "taban ücret" belirlenmesidir.
-İşçilerin ücret artışı için tek çaresinin kurum değişikliği haline gelmesi istikrarsız rejiler ve sürekli değişen haber merkezleri ortaya çıkarmaktadır. Bu halin, kurumların ürettiği işin niteliğine doğrudan etki eder hale geldiği sadece çalışanların değil kamuoyunun da takdiridir.
-Tüm basın emekçileri, aldıkları güncel ücretten bağımsız her yıl en az asgari ücret zammı kadar zam almalıdır. Bununla birlikte, taban ücrete her deneyim yılı için %3 oranında zam eklenmeli; tüm bunlara ek olarak aynı kurumda devamlılık sağlayan basın emekçileri için, kurumda geçirdiği her yıl başına ayrıca en az %5’lik zam yapılmalıdır. Bu zam, kurumlarda istikrar sağlanması açısından kritiktir.
-Ücretsiz ulaşım ayrıcalığına sahip olunan basın kartını verme yetkisinin bağlandığı Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, yalnızca “uygun bulduğu” kişilere turkuaz basın kartı vermektedir. Dolayısıyla iktidarın “uygun bulmadığı” binlerce basın emekçisi, sahadaki habere ulaşmaya çalışırken kullandığı toplu taşımanın ücretini cebinden karşılamaktadır.
-Haber takibindeyken en ucuz yemeği yemek zorunda kalan basın emekçilerinin maaşına, sahaya her çıkışlarında günlük en az 750 TL “saha harcırahı” eklenmeli; büyükşehirlerde yaşayan emekçiler için ise maaşa tüm ücretlere ek olarak %25 “büyükşehir tazminatı” eklenmelidir.
-Halkın haber alma hakkının gasbedilmesi kadar haberin niteliğinin düşürülmesi de ciddi sorunlar arasındadır. Ücret politikalarından kaynaklanan nitelik kaybı, üyelerimizin ve çalışma arkadaşlarımızın değil sermayedarların kâr hırsından kaynaklanmaktadır. Bu perspektif göz önüne alındığında önerimiz aynı zamanda kamu yararını gözetmektedir.”
