Özgür Ayaydın
Bazı alanlar vardır ki yaşanmışlıklar veya oradaki mekanlardan adını almışlar. İstanbul Koca Mustafa Paşa ana caddesi üzerinde yer alan ''Merhaba Durağı'' gibi...Bu durak, ismini cadde üzerinde yer alan Merhaba Pastanesi'nden almaktadır. Diyarbakır’da yaşayan herkesin bildiği Ayhan Durağı'nın isminin nereden geldiğini ise neredeyse çoğumuz bilmiyoruz.
Durağa verilen isim 1970’li yılların başında Ofis-Balıkçılarbaşı arası sefer yapan, herkesin çok sevdiği ve ''Ayhan abi'' diye hitap ettiği Ayhan Raydemir'e ait.
Bu durağın isminin nereden geldiği konusunda araştırma yapan Kemal Yıldızhan ile Arif Özavcı’nın (Diyarbakırlısarıpişo) farklı araştırması birbiriyle örtüşüyor.
Kemal Yıldızhan’ın Ayhan Durağı ile ilgili yazısı şöyle:
''Kelimelerin de serüvenleri vardır. Çıktıkları kaynağı, aldıkları yolu, eriştikleri olgunluğu öğrendikçe, kendileriyle gelen tarihleri ile kelimeleri daha bir severiz. Salı sallanır, denir hani! Bir salı günü ağır top atışları ile kuşatılıp, bütün İstanbul çok sallanıp yer yerinden oynayınca, 'salı sallanır', denmiş mesela. Genel bir kabulle, İstanbulluların ağzına yerleşivermiş hemen.
Hastanelerden taburcu olmak da böyle bir şey! Modern tıpla yeni tanışan Osmanlı'da koğuş sisteminde bir arada tedavi edilme, daha çok savaş zamanına denk gelince, tedavileri tamamlanıp, iyileşen askerlerin taburlarına dönenlerine kullanışlı bir tabir olarak ‘taburcu’ denivermiş. Döneme has bu yaygın kullanım, askere ait bir tabirden bütün hastaları kapsayan ve günümüze ulaşan bir yaygınlığa da kolayca geçivermiş.
Gelelim Ayhan Durağı'nın hikâyesine;
Diyarbakır’ın henüz bu denli büyümediği, isimlerin/isimlendirmelerin kendi doğallığında, bir ihtiyaca karşılık namlandığı, namla adlandırıldığı zamanlarından bahsediyoruz. Dağkapı’nın adını dağ yolundan; Bağlar’ın, üzüm bağlarından aldığı zamanlardan.
Ayhan abi, böyle bir zamanda, dolmuşçuluğun ve şoförlüğün nadide sayıldığı, Ofis-Balıkçılar hattında şehiriçi taşımacılık yapan bir minibüs şoförüydü. Her gün bu hat üzerinde sabahtan akşama yolcu taşır, akşam olunca da muavini ile son seferinde, evinin bulunduğu yerde arabadan iner, kalan mesafeyi de muavini tamamlar, kendisi bir durak önce 'Ayhan abi'nin evinin olduğu yerde iniverirdi.
Odur budur Ayhan abinin evinin olduğu yer ''Ayhan Durağı'' olarak bilinir.
Bu isimdeki doğallık ve saflık karşısında, günümüzde belediye ve valilik makamlarının siyasi saiklerle acele koydukları ucube isimlere ne demeli?
- Yolcusu, Ayhan ismini oğluna verdi
Durağa ismi verilen Ayhan Raydemir maalesef 78 yaşında hayatını kaybetti. Ancak onun ismini yolcusu oğluna verdi.
51 yıl önceki isim verme olayını aile bireyi şöyle anlatıyor:
''1972 yılında babam balıkçılarbaşındaki tek şube olan vakıflar bankasında çalışırken abimin doğduğu haberini alır. O dönem dolmuş hatları sadece balıkçılardan ofise kadar yolcu taşır. Babam doğum haberini alınca şoföre biraz acele etmesini söyler. Durumu anlatır, şoför de babamı yetiştirmek ister ve tüm yolcuları Ofis'te indirdikten sonra onu eve kadar bırakır. Babam da bu naifliği hiç unutmak istemez. Yeni doğan oğluna şoförün adını koyar. Adı Ayhan olur bebeğin. Durağa ismini veren Ayhan, abimin de ismi olur aynı zamanda.''