Eyüp Kaçar
Diyarbakır'da bir asır önce yapılan seçimlerde 42 oyla mebus (milletvekili) seçilen Pirinççizade Arif Efendi, görevini bir yıl yapabildi.
Osmanlı Padişahı Abdülhamit döneminde 1908 yılında yapılan seçimlerde, şimdiye kadar görülmemiş, duyulmamış bir olay yaşandı. Diyarbakır Mektubî Kalemi'nde (vilayetlerdeki özel kalem müdürlüğü) çalışmış, ancak bir süre sonra istifa ederek ziraat ve ticaretle uğraşan Pirinççizade Arif Efendi, daha sonra da İdare Meclisi, İstinaf Mahkemesi üyeliklerinde bulundu.
SEÇİLMESİ ŞİKAYETLERE KONU OLDU
Pirinççizade Arif Efendi 1886 yılının başlarında Diyarbakır Belediye Başkanlığı'na atandı, ancak bir yıl dolmadan bu görevinden istifa ederek yeniden İstinaf Mahkemesi’ne üye olarak geri döndü.
Osmanlıda 1908 yılında Diyarbakır Mebusu (milletvekili) seçilen Pirinççizade Arif Efendi'nin sadece 42 oy alması şikayetlere neden oldu. Şikayetlerin artması üzerine Pirinççizade Arif Efendi hakkında hakkında inceleme başlatıldı. İnceleme sonucunda ''Mebus olmasını engelleyecek bir unsur bulunmamıştır'' denildi.
SADECE BİR YIL GÖREV YAPABİLDİ
Diyarbakır Mebusu Pirinççizade Arif Efendi, müfettişlerce yapılan inceleme sonunda aklanınca mebusluğu onaylandı ve göreve başladı. Ancak mebusluk görevinde bir yıl kalabildi. 1853 yılında Diyarbakır'da dünyaya gelen Arif Efendi, 14 Mart 1909'da 56 yaşında öldü. Ölümünden sonra yerine oğlu Pirinççizade Feyzi Bey seçildi.
OSMANLI'DA SEÇİM
Osmanlı İmparatorluğu'nda seçim sancak birimine göre yapılmaktaydı. İntihab-ı Mebusan Kanunu'nun (Milletvekili Seçimi KLanunu) 1. maddesine göre; her sancak bir seçim dairesi, her nahiye de bir seçim şubesiydi. Seçimlerin denetimini ise bürokrasinin üst düzeyindeki kişilerden oluşan ''Heyet-i Teftîşiye'' denilen komisyonlar yapmaktaydı.
Osmanlı İmparatorluğu'nda seçimler, 1876 yılında çıkarılan Kânûn-ı Esâsî Anayasası ile mümkün olmuştur. Bu kapsamda seçimlerin yapılabilmesi için de ''Talimat-ı Muvakkate'' denilen geçici bir kanun hükmünde kararname çıkarılmıştır. Bu kararnameye göre, yapılan seçim sonucu belirlenen 80 Müslüman ve 50 gayrimüslim milletvekilinden oluşan ilk Osmanlı Parlamentosu 19 Mart 1877 tarihinde padişahın huzurunda ilk oturumunu yapmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nda uygulanan seçim sistemi iki aşamalı bir seçim sistemidir. Bu sistem Türkiye Cumhuriyeti'nde 1946 yılına kadar kullanılmıştır.
