Diyarbakır'ın kalbinde saklı keşfedilen gizemli çiniler, kentin üretim merkezi olduğunun izlerini gösteriyor.
Diyarbakır Kültür ve Medeniyet Dergisi'nde yer alan Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü'nden Mimar Ayşe Çetin'in araştırmasında i,lginç detaylar ortaya çıktı.
Asırlara meydan okuyan tarihi yapılardaki incelemeler, Diyarbakır'ın çini sanatındaki zengin mirasını bir kez daha gözler önüne serdi.
Diyarbakır'daki birçok tarihi camide ve kilisede bulunan çinilerin, ortak özelliklere sahip olmasından yola çıkarak, bu yapıtların büyük bir kısmının yerel atölyelerde üretildiğinin düşünüldüğü kaydedilen araştırmada, ''Bu durum, Diyarbakır'ın geçmişte önemli bir çini üretim merkezi olduğunu kanıtlar nitelikte'' denildi.
Melik Ahmet Paşa, Behram Paşa, Ali Paşa gibi camilerde yer alan çinilerdeki benzer desenler ve tekniklerin, bu görüşü desteklediği kaydedilerek, özellikle Melik Ahmet Paşa Camii'ndeki mihrap çinilerinin, eşsiz işçilik ve özgün tasarımıyla dikkati çektiği belirtiliyor.
DİYARBAKIR'DAN OSMANLI SARAYINA ÇİNİ
Diyarbakır'ın Uğurlu Meydanı tarihte çini atölyelerinin bulunduğu meydandı.
Ticaret merkezinin yanı sıra aynı zamanda bir sanat ve zanaat merkezi olduğu belirtilen Uğurlu Meydanı'nda 17. yüzyılda kurulan atölyelerde üretilen çiniler, sadece Diyarbakır'ı değil, tüm bir imparatorluğu süslemiş. Burada üretilen çiniler, Osmanlı Saraylarını süslemek amacıyla İstanbul'a gönderilmiş.
DİYARBAKIR ÇİNİSİ NEDİR?
Diyarbakır'da üretilen çinilerin, yöresel motifler ve tekniklerle harmanlanarak ortaya çıktığı ve bu çinilerin, hem teknik açıdan hem de estetik olarak kendine özgü bir kimliğe sahip olduğu ifade ediliyor.
Geleneksel mimaride çinilerin, duvarlardan kubbelere, minarelerden çeşmelere kadar birçok alanda kullanıldığı kaydediliyor.
Diyarbakır'daki yapıların iç ve dış cephelerini süsleyen çinilerin, şehrin kültürel zenginliğini yansıtan önemli birer sanat eseri.
Ne yazık ki, zaman içinde birçok çinili yapı tahrip olmuş veya çinileri sökülmüştür. Ancak yapılan yeni araştırmalar, Diyarbakır'ın çini sanatına olan ilginin yeniden canlandığını gösteriyor.
DİYARBAKIR ÇİNİ MÜZESİ
Diyarbakır'da bir çini müzesi kurulması gerektiği vurgulan araştırmada, şöyle denildi:
''Böylece, hem şehirdeki çinilerin korunması sağlanacak hem de bu sanatın gelecek nesillere aktarılması mümkün olacak.
Diyarbakır'ın kalbinde saklı olan bu gizemli çiniler, şehrin tarihine ışık tutuyor ve bizlere unutulmaz bir miras bırakıyor. Bu eşsiz sanat eserlerinin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için çalışmaların hızlandırılması gerekiyor.''
