Nazmi Kahraman / Özel Haber
Tüm kıtaların neden A ile başlayıp A ile bittiğini ve bazı ülkelerin nedenb''istan'' ile bittiğini biliyormusunuz?
Dünyada yer alan;, ''Avrupa, Afrika, Antarktika, Asya, Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Avustralya'' kıtaları A ile başlayıp A ile bitiyor.
Aslında bütün kıtaların baş harflerinin ''A'' ile başlayıp ''A'' ile bitmesi ,Türkçe’de ki ses uyumu ile ilgili bir durum. Ancak Amerika kıtasının a ile başlaması ise, Türkçe açısından tamamen bir tesadüf. *Amerika* adı, Ameriko Vespuçi isimli bir İtalyan denizci ve gezginin isminden gelmektedir.
İSİMLERİNİN HİKAYESİ
Zamanla değişikliklere uğrayarak bugünkü adını alan kıtalardan Asya ve Avrupa kelimelerinin Fenike kökenli olduğu üzerinde duruluyor.. İlk Çağın ünlü gemici ve tüccarları, Ege denizinin doğu kıyısındaki bölgeye yani Ege Bölgesine Açu (Asu), batı kıyısındaki bölgeye de Ereb adını vermişlerdi. Açu, Güneşin doğduğu, Ereb ise battığı yön anlamına gelmektedir.
Açu kelimesinin, Ege Bölgesinin kuzey kesimindeki bir yörenin tarih öncesi çağlardaki, adı olan Assuvadan türemiş olması da olasıdır. Bu adlardan Açuya da Assuva, zamanla Asya, Ereb ise Avrupaya dönüşmüştür. Roma İmparatorluğu döneminde Asya, Ege Bölgesindeki geniş bir idarî birimin adı idi. Zamanla bu adın kapsadığı alan genişledi; bütün Asya Kıtasının adını aldı.
EREB AVRUPA KITASINA DÖNÜŞTÜ
Ereb, zamanla batıya doğru genişledi ve o da bir kıtanın adı oldu. Batı dillerinde bu kıtanın adı E harfi ile başlar. Ama Türkçede biz Evrupa değil Avrupa diyoruz. Afrika adına gelince, bu ad sonradan bütün kıtaya verilmiş bir isimdir. İlk Çağda Afrika adı sadece bugün Tunus'un bulunduğu bölgeyi kapsıyordu. Kıtanın o zamanlar bilinen bütün kuzey yarısına ise Libya deniyordu. Zamanla Afrika bütün kıtanın, Libya ise bir ülkenin adı haline geldi.
Amerika adının, Americo Vespucci (Ameriko Vespuçi) isimli bir denizci ve gezginin ilk isminden türedi. Günümüzde Okyanusya adı verilen Avustralya'ya gelince, eski denizciler ve coğrafyacılar, Güney Yarım Kürede büyük bir karanın bulunduğunu sanıyorlardı. Bu karaya da Lâtince La Terra Australis yani "Güney Karası" adını vermişlerdi. Avustralya adı, işte bu ismin sonundaki güney anlamına gelen "australis" sıfatından türemiştir. Antarktika ise Arktika da denilen Kuzey Kutup Bölgesinin karşıtı demek olan yapma bir addır (anti + Arktika).
ÜLKELERDEKİ İSTAN'LAR
Kıtaların baş ve son harfleri ''A'' ile biterken; bazı ülkelerinde adları da ''istan'' ile bitiyor. Pakistan, Afganistan Türkmenistan, Kazakistan gibi orta Asya ülkelerindeki ""İstan" ekinin kökeni nedir biliyormusunuz.
Sanskritcede "sthan" olarak geçen bu kelime birinin yeri veya toprağı anlamına gelir. Yani o topraklarda yaşayan ve aynı ırktan olan insan topluluğu demek.
Sanskritce dili tüm Hint, Avrupa dillerinin anası olarak kabnul edilir. Bu kelime Farsça'ya ''stan'' ve oradanda Türkçe'ye de ''ıstan'' şeklinde geçmiştir
Pakistan, Afganistan, Türkmenistan, Kazakistan da geçen ''istan'' kelimesinin
Anlamı, bu topraklarda yaşayan halkların etnik kökenlerinin tek bir soydan geldiği anlaımını taşıdığı nüzerinde durulmaktadır.
