Nazmi Kahraman
Diyarbakır'ın merkezi konumundaki adı daha sonra Şeyh Sait Meydanı olarak değiştirilen Dağkapı Meydanı dün olduğu gibi bugün de önemini koruyan yerlerden biri.
Günümüzde Dağkapı/Şeyh Sait Meydanı olarak bildiğimiz alanda 1920’lere kadar Dağkapı Mezarlığı bulunuyordu. Büyük olasılıkla çok az kişinin bildiği konuyla ilgili DKVD'nin yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer veriliyor:
''Mezarlık alanlarının park, bahçe ve imar alanlarına dönüştürülmek için tasfiye edilmeleri Osmanlının modernleşme döneminde sıklıkla görülen faaliyetlerdir.
Kent merkezlerinde açılmak istenen yeni imar ve rekreasyon alanları istimlak bedellerinin yüksek olması, mezarlıkların ise bedelsiz olarak kaldırılabilmesi belediyeleri genellikle bu yola yönlendirir.
Dağkapı Mezarlığı'nın, Dağkapı’nın hemen çıkışından başlayıp Turistik Otelin karşısındaki eski OHAL Bölge Valiliği binasına kadar devam ettiği söylenir.
1920'lerde tasfiye edildikten sonra mezarlık alanının bir kısmı parka dönüştürülür ve hemen yanında Elazığ Bulvarı açılır. Bu cadde üzerinde kamu binaları inşa edilir.
Parka dönüştürülen alan ise yaklaşık 50 yıl boyunca kullanılacak olan Emirgan Çay Bahçesidir. 1990’larda yer altı çarşısının yapılmasıyla birlikte tamamen betonlaştırılan meydan bugün ne mezarlıktan ne de parktan herhangi bir iz taşıyor.''
ŞEYH SAİD'İN MEZARI
Diyarbakır Dağkapı Meydanında 9 Haziran 1925'te Şark İstiklal Mahkemesi tarafından 46 arkadaşıyla birlikte idam edilen Şeyh Said'in mezarının da Dağkapı Mezarlığında olduğu söyleniyor.
Mezar yerinin kesin olarak bilinmemesine rağmen bazı kişilerin cuma akşamları Dağkapı'daki hastanesinin arka tarafına gelerek, Şeyh Said ve arkadaşlarının burada gömülü olduğuna inanarak dualar ediyordu. Burada olduğuna inanılan mezarlık ziyareti uzun yıllar devam etti.