Hasankeyf Kaymakamlığı öncülüğünde Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan, GAP Bölge Kalkınma İdaresi ve İl Özel İdaresince finanse edilen proje kapsamında "El Cezeri Bilim Merkezi" yapılıyor.
Proje kapsamında sibernetik ve robot bilimi konusunda önemli çalışmalar yapan İslam alimi El Cezeri'nin kaleme aldığı makine çizimlerinin çalışır makinelere dönüştürülmesi amacıyla 2 yıl süren bir çalışma yapıldı.
Cezeri'nin çizimleri hayat buldu
Cezeri'nin çizimlerinden yola çıkılarak hazırlanan makineler merkezde meraklısıyla buluşacak.
El Cezeri'nin çizimini yaptığı makinelere eş ölçekte, aynı malzeme ve teknikle üretilen "Filli Su Saati", "Abdest Alma Robotu", "Kovalı Su Yükseltme Çarkı", "Çift Hazneli Otomatik Fıskiye" ve "İki Pistonlu Su Pompası" özgün tasarımına uygun bir şekilde aktif olarak çalışacak.
İlçenin turizmine de katkı sunması beklenen ve yüzde 95'i tamamlanan merkezin kısa sürede açılması planlandığı öğrenildi.
Hasankeyf Kaymakamı Mehmet Ali İmrak, ilçedeki Hasankeyf Müzesinin Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en önemli müzeleri arasında yer aldığını belirtti.
Müzede Paleolitik (Eski Taş Çağı) Çağdan günümüze yaklaşık 4 bin eserin bulunduğunu belirten İmrak, müzenin yaklaşık 250 metrekarelik alanında dönemi içerisinde dünyanın en önemli bilim insanlarından El Cezeri'nin adına bilim merkezi inşa ettiklerini bildirdi.
Merkezde 19 eserin sergileneceğini kaydeden İmrak, şöyle konuştu: "Merkezde sergileyeceğimiz 19 eserin 5'i aktif olarak çalışacak. Zamanında nasıl çalışıyorsa aynı şekilde dönemi hatırlatırcasına bir çalışmayı aktif olarak göstereceğiz. Geri kalan eserleri de El Cezeri'nin bütün sanatlarını gösterecek şekilde burada sergileyeceğiz."
Turizm potansiyeline katkı
Sibernetiğin kurucusu olarak kabul edilen Cezeri'nin 12. yüzyılda yaşadığını anımsatan İmrak, bölgenin en önemli bilim insanlarından biri olduğunu kaydetti.
İmrak,Hasankeyf Müzesinin turizm potansiyeline sahip olduğunu, bu potansiyelin El Cezeri Bilim Merkezi ile artmasını beklediklerini ifade ederek, şunları söyledi:
"Müzemizin bilim merkezi yüzde 95 oranında bitti. İl Özel İdaremizin burada büyük bir katkısı var, Kültür ve Turizm Bakanlığımız ve Sayın Valimizin de liderliğinde kalan kısmını en kısa sürede tamamlayıp kıymetli misafirlerimizi ağırlamış olacağız. Bu anlamda büyük bir heyecanla misafirlerimizi ağırlayacağımız günü bekliyoruz."
Cizre'de doğdu, ünü dünyaya yayıldı
Cezerî, 1136 yılında Cizre'nin Tor mahallesinde doğdu. Öğrenimini Camia Medresesi'nde tamamlayarak, fizik ve mekanik alanlarında yoğunlaştı ve pek çok ilke ve buluşa imza attı.
Cizre ve Diyarbakır bölgesinde yaşamış olan, dünya literatüründe de çok önemli bir yere sahip olan bilim insanı İsmâil bin er-Rezzâz el-Cezerî, yaklaşık 50 mekanik cihazı ve bunların nasıl inşa edileceğine dair talimatları tanımladı. Bunlar arasında daha çok ''filli su saati'' icadıyla tanınmaktadır.
Dünya bilim tarihinde, bugünkü sibernetik ve robot bilimi konusunda önemli çalışmalar yapan ilk bilim insanı olan Cezeri'nin yaptığı otomatik makineler, günümüz mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır.