Lupus hastalığı belirtileri, son günlerde gündemde olan ünlü fenomen Dilan Polat'ın kelebek hastası olduğunu açıklamasıyla merak konusu oldu. Dilan Polat, Instagram hesabından yaptığı paylaşımda "Pozitif lupus hastasıyım" dedi. Peki lupus hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir? Neden olur? Pozitif lupus hastalığı ne demek? Tedavisi var mı?
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS HASTALIĞI) NEDİR?
Lupus hastalığı, tam adıyla Sistemik Lupus Eritematozus (SLE), bağışıklık sisteminin hatalı çalışması sonucu vücudun kendi hücrelerini yabancı madde olarak algılayarak saldırmasıyla ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır. Lupus hastalığı halk arasında kelebek hastalığı olarak da bilinir. Çünkü bu hastalıkta yüzde burun köprüsü ve yanakları kaplayan kelebek şeklinde kırmızı döküntüler görülür.
Lupus hastalığı sadece cildi değil, vücudun birçok organını ve sistemini etkileyebilir. Lupus hastalığı genellikle kadınlarda daha sık görülür ve kesin bir tedavisi yoktur. Ancak lupus hastalığı belirtileri ilaçlarla kontrol altına alınabilir.
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS HASTALIĞI) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Lupus hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı kişilerde belirtiler aniden ortaya çıkarken, bazılarında yavaş yavaş gelişebilir. Bazı kişilerde belirtiler hafif seyrederken, bazılarında şiddetli olabilir. Lupus hastalığı belirtileri arasında şunlar sayılabilir:
- Halsizlik
- Ateş
- Eklem ağrısı ve şişmesi
- Saç dökülmesi
- Ciltte kızarıklık, döküntü veya kabarcıklar
- Güneş ışığına hassasiyet
- Göğüs ağrısı veya nefes darlığı
- Baş ağrısı veya nöbetler
- Ağız veya burun içinde yaralar
- Parmaklarda renk değişimi (Raynaud fenomeni)
- Kan hücrelerinde azalma (anemi, lökopeni, trombositopeni)
- Böbrek fonksiyonlarında bozulma
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS HASTALIĞI) NEDEN OLUR?
Lupus hastalığı nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik, çevresel ve hormonal faktörlerin lupus hastalığı gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Lupus hastalığına neden olan veya tetikleyen faktörler şunlardır:
- Ailede lupus hastalığı olması
- Bazı ilaçların kullanımı (antibiyotikler, tansiyon ilaçları, antipsikotikler vb.)
- Güneş ışınlarına maruz kalma
- Enfeksiyonlar (virüsler, bakteriler, mantarlar vb.)
- Hormonlar (özellikle kadınlık hormonu olan östrojen)
- Sigara içme
- Stres
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS HASTALIĞI) TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Lupus hastalığının teşhisi için doktorunuz fiziksel muayene, kan testleri, idrar testleri ve röntgen gibi görüntüleme yöntemleri kullanabilir. Lupus hastalığının tanısında önemli bir rol oynayan kan testleri arasında antinükleer antikor (ANA) testi vardır. ANA testi, bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine saldırmasına neden olan antikorların varlığını ölçer. ANA testinin pozitif çıkması lupus hastalığının bir göstergesi olabilir.
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS HASTALIĞI) NASIL TEDAVİSİ EDİLİR?
Lupus hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Ancak lupus hastalığı belirtileri ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Lupus hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında şunlar bulunur:
- Anti-inflamatuar ilaçlar: Eklem ağrısı ve şişmesini azaltmak için kullanılır.
- Antimalaryal ilaçlar: Ciltteki döküntüleri ve iltihaplanmayı önlemek için kullanılır.
- Kortikosteroidler: Bağışıklık sistemini baskılayarak iltihaplanmayı azaltmak için kullanılır.
- İmmünosüpresif ilaçlar: Bağışıklık sistemini baskılayarak organ hasarını önlemek için kullanılır.
- Biyolojik ajanlar: Bağışıklık sistemindeki belirli hedeflere yönelerek iltihaplanmayı azaltmak için kullanılır.
KELEBEK HASTALIĞI (LUPUS HASTALIĞI) ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Kelebek hastalığının iki klinik formu bulunmaktadır.
- Diskoid Lupus Eritematozus (DLE): Sadece cilt etkilenir. Hastanın derisindeki lezyonlar iz bırakabilir.
- Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Ciltle birlikte organlar da etkilenir. Tedavi edilmediği takdirde hastanın hayati organlarına zarar verebilir, kalıcı hasarlar ve hayati risk oluşturabilir.
KELEBEK HASTALIĞINDA YARA BAKIMI NASIL OLMALI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ŞEYLER NELERDİR?
Kelebek hastalarında deri lezyonları sık görülmektedir. Hastalar güneş ışığına oldukça duyarlı olup, güneş ışığına maruz kalan ciltte kızarıklık ve kabarmalar gelişebilir. Kelebek hastalığının kesin nedeni bilinmese de, güneş ışınları (ultraviyole), sigara, stres gibi çevresel etkenlerin tetikleyici rol oynadıkları bilinmektedir.
Bu nedenle kelebek hastalığı olan kişilerin güneş ışığından korunması, dışarıya uygun kıyafet, güneş kremi ve gözlük kullanarak çıkması gerekmektedir. Sigara kullanımından uzak durmak, stres düzeyini en aza indirmek de çok önemlidir. Ayrıca hastaların sağlıklı ve doğal beslenmesi, doktorun önerdiği egzersizleri uygulaması gerekmektedir.
