Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden Avrupa'ya uzanan hikaye üç yıl önce başladı.
İzmir ve Manisa illerinden Diyarbakır'a gelen bazı çitçiler ve ihracatçı firmalar, Sur ve Bağlar ilçelerinde çiftçilerle sözleşmeli üretim modeliyle domates ekimine başladılar. Sözleşme gereği Diyarbakır'daki çiftçilere ihtiyaç duyduğu fide, gübre verildi, damlama sulama sistemleri kuruldu. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü de çiftçilere çeşitli destekler sundu.
Güneydoğu pazarına giren Egeli domates firmaları, ektikleri domatesleri topladıktan sonra kesip tuzluyor ve 5-6 gün güneşte kuruttuktan sonra İzmir'e götürerek bazı işlemlerden geçiriyor. İzmir'de paketlenen kurutulmuş domatesler, daha sonra başta İtalya olmak üzere Avrupa'ya ihraç ediyor.
KURUTMALIK DOMATES İŞİ REVAÇTA
Kurutulmuş olarak ihraç edilen domatesler pizza, sos ve meze olarak avrupalıların sofralarını süslüyor. Diyarbakır iklimi domatesin yetiştirilmesi için oldukça uygun. Meyvelerin olgunlaştığı dönemde gerekli sıcaklık isteğinin karşılanabilmesi ve toprak yapısı açısından da Diyarbakır önemli bir yer. Diyarbakır'da 2022 yılında 26.459 dekar alanda 92.680 ton domates ekilirken, 2023 yılında 24.321 dekar alanda 94.853 ton, 2024 yılında ise 38.666 dekar alanda 165.103 ton domates ekildi.
BU YIL 35 BİN 500 DEKARA KURUTMALIK DOMATES EKİLDİ
Diyarbakır'da son 3 yılda toplam 35.500 dekar alanda 355.000 ton kurutmalık domates ekildi. 2024 yılında ise Bağlar, Ergani ve Sur ilçelerinde yaklaşık 23.500 da alana domates ekildi ve 235.000 ton ürün elde edilmesi hedefleniyor. Kurutmalık domateste dekara ortalama 10-12 ton ürün elde ediliyor.
2000 BİN KİŞİYE İSTİHDAM
Ciddi bir pazar payı olan kurutmalık domates, hem il hem de ülke ekonomisine katkı sağlıyor. Kurutmalık domates yetiştiriciliği sayesinde 4-6 ay gibi bir sürede 2000’in üzerinde kişi istihdam ediliyor.
DİYARBAKIR'DA PAKETLEME TESİSLERİ KURULMASI
Nem oranının düşük olması ve sahip olduğu sıcak iklimle domates yetiştiriciliği için uygun olan Diyarbakır'ın yakın zamanda kurutmalık domatesi sektörü ile ilgilenen bir çok firma tarafından tercih edilmesi bekleniyor. Kurutmalık domates hasadına katılan Diyarbakır Valisi Murat Zorluoğlu, yaptığı konuşmada "Burada üretilen domates İtalya'da bir restoranda pizzaya malzeme oluyor. Bu alanda üretim arttıkça, paketleme hizmetinin de verilebileceği tesislerin kurulması gerekir. Doğrudan buradan ihracat yapmak suretiyle ilimizin ihracat değerine de bir katkı olacağını düşünüyoruz"demişti.
