Diyarbakır’ın tarihi kültürel değerleri ile ilgili birçok aktivitede görev alan Edip Sevgican, bir süredir tedavi gördüğü kanser hastalığına yenik düştü.
Diyarbakır sevdalısı olan Sevgican, Diyarbakır ağzıyla ilgili yaptığı derlemesinde şu ifadelere yer vermişti:
''Günümüzde resmi dile dönüşen İstanbul lehçesi dahil hiçbir yöre dili bu kadar zengin bu kadar değişken anlamlı sözcüklerle dolu değil. Bazı yörelerin dili İstanbul lehçesinin kırılması sonucu oluşuyorken Diyarbakır lehçesinde yer alan sözcüklerin çoğu ÖZEL ‘dir. Bu özellikler Arapçada, Farsçada, Kürtçede, Türkmencede, Kafkas dillerinde benzeri olan ancak alfabemizde bulunmayan özel seslerle ortaya çıkar. Bu itibarla sesli ve sesiz harflerin söyleminde farklılık gösterir. Günümüzde çok az sayıda Diyarbakırlının evinde yaşı 55 – 60 ‘ın üzerinde olanlar tarafından konuşuluyor. Yeni Nesil bu lehçeyi sadece tatlı bir Mizah gibi algılıyor. Ne Yazık.
Görsel Medya, gazino, tiyatro gibi sahnelerde yöresel dilleri ve özellikle Diyarbakır ağzını kendilerine malzeme yapıp dilleri dönmeden telaffuz ettikler ve halkı güldürmeye çalışırken kendilerinin ne kadar komik ve gülünç duruma düştüklerinin farkında bile değiller.''
DİYARBAKIR AĞZI ( A – B – C – Ç Harfleri Alfabetik sıra)
Aba – Abla
Afrut- Çok yaramaz cin gibi
Akko- Saksağan
Allaf- Zahireci
Altıköşe – Uçurtma
Aluce – Ekşi küçük yeşil erik
Amaret- Ziynet eşyası
Ardele- Koyunun diz kısmı
Arut – Ham kalmış odun kömürü
Aşefçi- Kadın bahçivan
Avel- Enayi
Ayakyoli- Tuvalet
Azep – Bekar
Babaganuç – Patlican ezmesi yemek
Badiye – Büyük hamam hazanı
Baht – Vefa vicdan
Bahan – Bana
Bastok – Pestil
Battal – Boş gezen işsiz güçsüz
Beg – Bey
Beğdenus – Maydanos
Bekes – Kimsesiz
Belangaz – Zavallı çaresis
Belloa- Sokaklarda ve avlulardaki yağmur oluğu
Bemrat – Mutlu olmayan
Beyno – Aptal bunamış
Bi kırtık – Çok az
Bibi – Hala
Boran – Güvercin
Boranhane- Güvercinlik
Cahal – Genç bilgisiz cahil
Carut – Ateş küreği
Cazu – Büyü
Cenan – Bahçe işcisi bahçevan
Cığcığa – Folyo
Cınavır – Canavar
Çakala – Çagla
Çankal – Çengel
Çaput- Bez
Çekiş – Kavga münakaşa
Çömçe gelin – Ağaçtan kız bebek
Çömçe – Kepçe
Çırton – Dam saçaklarındaki yağmurluk
Çepik – Alkış
Çıllaka – Yaramaz şımarık kız
Çırtık – Hoppa hafifmeşrep kız
Çırto – Hafifmeşrep erkek
Çit – Tülbent yazma
Çöğen – Asa Baston
Çüküz – Cimri
DİYARBAKIR AĞZI ( D – E –F – G )
Dalda – Gölge
Damcı – Tavan akması damlama
Dal – Omuz
Degirmi- Yuvarlak çember
Dekbaz – Hilebaz
Dakhil – Para çekmecesi
Deli Bardağan – Yenen bir bitki
Dellek – Hamamda erkek yıkayıcı
Deyaz – Sığ nehir kıyısı
Dıngılafistan – Tahterevalli
Dımdık – Gaga
Diyaza – Teyze
Dünegin – Dün
Efrut – Masallardaki kötü cin ifrit
Egiş – Mangal soba küreği
Erk – Naz
Eşik – Kapı girişi
Eşkene – Et suyu
Eşbabiye – Kuru kaysı
