Diyarbakır'da 1700'lü yıllarda yaşanan ''çekirge istilası'', para ve emlak vergisi alınmaması ödülüyle önlendi.
Diyarbakır 1700-1900 yılları içerisinde ''çekirge istilaları''na sahne oldu. Çekirge istilası yıllarca sürdü.
Çekirge istilası Diyarbakır Salnamelerinde yer alırken, o tarihlerde yayımlanan gazetelerde de geniş yer buldu.
Yaşamı olumsuz yönde etkileyen çekirge istilası, kıtlık ölümler, kentten göçler ve eşkiyalıkların artmasına neden oldu.
SIĞIRCIK TAKVİYESİ YAPILDI
Peş peşe gelen istilalar, alınan önlemler ve yapılan çalışmalarla önlenemeyince çeşitli yollara başvuruldu.
Çekirgeler, sığırcık kuşlarıyla yok edilmeye çalışıldı. Ancak, bölgedeki ve takviye edilen sığırcık kuşları da istilayı önleyemedi.
ÇEKİRGE ŞEYHLERİ DE İSTİLAYI ÖNLEYEMEDİ
Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaşanan istilanın önlenmesi amacıyla vatandaşların, talebi üzerine Ankara Kızılcahamam’ın şeyhler köyünde ''çekirge şeyhi'' Şeyh Ali Semerkandi ile Ali, Ömer, Lütfü ve Mahmut Efendi Diyarbakır, Suriye ve Musul'a gönderildi.
''Çekirge Şeyhleri'' vatandaşlarla birlikte su dolu kapları çevreye bıraktı ve toprağa serpti, ancak, çözüm olmadı.
ÇEKİRCE TOPLAMA SEFERBERLİĞİ
Alınan önlemlerle istila bir türlü durdurulamıyordu.
İstila bir türlü önlenemiyordu. Çekirge istilasının önlenmesi amacıyla yol yapım dahil tüm işler durdurularak, çekirge toplama seferberliği başlatıldı.
Çekirgeyi toplamayı teşvik etmek amacıyla da ödül verileceği açıklandı.
İstanbul'un aldığı kararla, çekirge ve yumurtalarını getirenlere kıyye (kilo) başına ilk defası 25 ve sonrası 10 para ücret ödeneceği, ayrıca emlak ve arazi vergilerinin alınmayacağı duyuruldu.
VATANDAŞLAR, HARIL HARIL ÇEKİRGE TOPLADI
Para ödülü ve emlak, arazi vergilerinin alınmayacağının açıklanmasıyla vatandaşlar, harıl harıl çekirge topladı. Toplanan çekirgeler devlet görevlilerine teslim edilerek, karşılığında para alındı, üzerine kayıtlı emlak ve arazi olanlar da bundan muaf tutuldu.
vatandaşlar, sıcak suyla haşlama yöntemi, ateşle yakma yöntemi, vurarak öldürme yöntemi, çarşaf ile yakalama yöntemi, çinko levha yöntemi ve tahta tırpanla çekirgeleri ezme yöntemi gibi çeşitli imha yöntemleri uygulayarak, çekirgeleri topladı.
KAYNAK: Doç. Hakan Asan / Diyarbakır Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yakınçağ Tarihi
