Tarihin tozlu sayfalarında gizlenen bu Roma kasabası, Ashab-ı Kehf efsanesiyle de bağlantılı olmasıyla dikkat çekiyor.
1939'DA KEŞFEDİLDİ HALA BEKLİYOR
Çeşitli kaynaklarda yer alan bilgilere göre, Diyarbakır Halkevi 1939 yılında yapılan keşifle Roma kasabası keşfedildi.
Dil-Edebiyat Komitesi olarak Lice ve Hani'deki tarihi eserlerini inceleyen ekipten Kazım Baykal tarafından Dakyanus şehir kalıntıları bulundu. Baykal'ın kaleme aldığı gözlemlerinde şu ifadelere yer veriliyor:
''Kent surları, sarnıçları, yapıları ve sokaklarıyla hala ayakta duruyor. Kentin kalıntıları hala görülebilir durumda ve sağlam olan yapılar kısmen toprak altında.
DAĞIN TEPESİNDEKİ ŞEHİR
Kasaba, Hani’den Lice’ye giden yolun tam ortasında, büyük bir mıntıkaya hakim bir dağın tepesinde. Dağın üstünde Dakyanus Kalesi ve şehri mevcuttur.
Bir Roma kasabası olduğu, sütun ve başlıkların planlarından anlaşılmaktadır. Kent harabe halindedir. Sütunlar 3-4 metre uzunluğunda ve yarım metre çapındadır.
Roma tarzı başlıklar ve kaideler var. Doğusunda, mabet kısmının kapısı muntazam kemerli ve mihrabı şarka dönüktür. Arkasında üzüm sıkma taşları ve çeşitli büyüklükte sarnıçlar bulunmaktadır.
Dağın üzerinde büyük bir kale enkazı mevcut, kasaba muntazam planlı sokaklara ayrılmıştır ve evlerin duvar yerleri düzenlidir.''
Günümüzden 85 yıl önce inceleme yapan ekipte yer alan Kazım Baykal tarafından kentin kalıntıları, sokakları, evleri rapor edilmesine rağmen Roma dönemine ait kentle ilgili bugüne adar herhangi bir çalışma yapılmadığı öğrenildi.
DAKYANOS KİMDİR?
Hristiyanlık ve İslam başta olmak üzere birçok dinde yer alan Ashab-ı Kehf efsanesi, inançlarına bağlı gençlerin zulümden kaçarak bir mağarada 300 yıl uyuduklarını anlatır.
Dünya genelinde Ashab-ı Kehf mağarası olduğuna inanılan 33'den fazla mağara bulunuyor ve bunlardan 4'ü Türkiye'de yer alıyor.
Lice'deki Dakyanos kenti hakkındaki efsaneler de Ashab-ı Kehf hikayesiyle örtüşüyor. Rivayete göre, Dakyanos yöneticileri kendilerine karşı gelen ailelerin çocuklarını bu şehirde hapsetmiş, gençler ise kaçarken bir mağaraya sığınmışlar.
YÖRE HALKI KAZI YAPILMASINI
Yöre halkı, antik kentte arkeolojik kazıların bir an önce yapılarak, tarihi değerin gün yüzüne çıkarılmasını istiyor. Dakyanos'un turizme kazandırılmasıyla bölge ekonomisine de katkı sağlanabileceği düşünülüyor.
GİZEMİNİ KORUYOR
Fis Ovası'na hakim 1110 rakımlı bir tepeye kurulmuş olan antik kent Dakyanos, bilimsel bir kazı yapılmadığından, kuruluş ve harabeye dönüş tarihleri kesin olarak bilinmiyor.
Bu gizemli kentin sırları, arkeologların kazı yapmasını bekliyor.