Diyarbakır'ın tarihi ile ilgili çalışmalar yürüten Diyarbakır Dicle Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Yusuf Kenan Haspolat, Diyarbakır’da engellilerle ilgili ilk verilerinin M.Ö.7000 Çayönü kazılarındaki insan kemiklerinde görüldüğünü ifade etti.
''800 YIL ÖNCE GÖRME ENGELLİ OKULU AÇILDI''
Haspolat, Diyarbakır'da isim yapmış engelli kişilerle ilgili yaptığı çalışmada, şunları kaydetti:
''Diyarbakır’ın fethinde bedensel engelli sahabe Muaz bin Cebel’e rastlıyoruz. 1200 yıllarında Artuklular döneminde ilk görme engelliler okulu açıldı. 1691 yılında Diyarbakır’da zihinsel engellilerle ilgili görevlilerin olduğunu öğreniyoruz. Diyarbakır’ı yöneten 8 valinin engelli oluşu, günümüzde engelliler için bir hedef olmalıdır.
Cumhuriyet dönemi görme engellilerin musikiyle ilgilendiğini, besteleri olduğunu, hafız olduklarını, bunun dışında kuyu temizleme, bulgur çekme işleriyle de ilgilendiklerini gözlüyoruz.''
Haspolat, 1956 yılında Diyarbakır’da Sağırlar ve Dilsizler Okulu'nun açıldığını da hatırlatarak, ''Diyarbakır halkının zihinsel engellilere karşı çok müşfik olduğunu, zihinsel engellilerden çok şey öğreneceğimizi hatıralardan öğreniyoruz'' dedi.
Haspolat, Diyarbakır'da görev yapan engelli Osmanlı valilerini de şöyle açıkladı:
''Sağır Behram Paşa 1576-1577
Deli İbrahim Paşa 1590-1592
Deli İbrahim Paşa 1593-1594
Deli Murad Paşa 1624-1626
Telli Mustafa Paşa 1646-1647
Topal Hüseyin Paşa 1695-1696
Topal Yusuf Paşa 1699-1701
Kör Hazinedar Ali Paşa 1771-1773
