Vezüv Yanardağı'nın patlamasıyla küller altında kalan 2000 yıllık Herculaneum parşömeni, bilim insanlarının yapay zeka ve parçacık hızlandırıcısı kullanarak yaptığı çalışmalar sayesinde yeniden gün yüzüne çıktı. Antik Yunan metinlerinin sırlarını barındıran bu parşömen, şimdiye kadar okunamayan kayıp sözcükleriyle dolu.
Bilim insanları, ''aptalca'', ''korku'', ''tiksinti'' ve ''yaşam'' gibi kelimeleri şimdiden deşifre etmeyi başardı.
''Bu kelimelerin tam anlamı ve metnin içeriği henüz tam olarak çözülebilmiş değil'' diyen araştırmacılar, bu ilk kelimelerin parşömenin geri kalanını anlamak için bir anahtar olabileceğini belirtti.
Bilim insanları, keşfin MS 79 yılında Vezüv Yanardağı'nın patlamasıyla yok olan antik Roma şehirleri Pompeii ve Herculaneum'un gizemlerini aydınlatmaya yardımcı olabileceğini ifade ederek, patlama sonucu yaklaşık 2000 kişinin öldüğü ve binlerce eserin yok olduğu bu felakette, parşömenlerin de nasibini aldığını söyledi.
Yüksek ısı ve volkanik küllerin altında kalan parşömenlerin kömürleşmiş ve kırılgan hale geldiğini, bu nedenle, içeriğini okumanın neredeyse imkansız hale geldiğini kaydeden bilim insanları şöyle dedi:
''Ancak, modern teknoloji sayesinde bu zorluğun üstesinden gelindi. Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphaneleri'nde bulunan PHerc 172 adlı parşömen, yapay zeka ve parçacık hızlandırıcısı kullanılarak tarandı. Parçacık hızlandırıcısı, yüksek çözünürlüklü X-ışını görüntüleri üreterek parşömenin içindeki mürekkebi tespit etmeyi sağladı. Yapay zeka ise bu görüntüleri analiz ederek metni ortaya çıkardı.
Bu keşif, antik Yunan felsefesi, edebiyatı ve yaşamına dair yeni bilgiler sunabilir. Belki de, 2000 yıllık bir sır, teknoloji sayesinde yeniden canlanıyor.''
Oxford Üniversitesi'nde bahçeler, kütüphaneler ve müzeler başkanı olan Richard Ovenden, ''Bu, tarihin inanılmaz bir anı. Bu çalışma, teknolojinin antik dünyanın gizemlerini çözmek için nasıl kullanılabileceğini gösterdi'' dedi.
Araştırmacılar parşömenin geri kalanını çözmek için çalışmalarına devam ediyor.
