Tarihi kaynaklarda yer alan bilgilere göre, Diyarbakır'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun ihtişamlı günlerinde parlayan bir üretim merkezi olduğu kaydediliyor.
Bugün farklı bir çehreye bürünen kadim şehrin, 19. yüzyılda sadece bir ticaret noktası olmanın ötesine geçtiği ve aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli üretim üslerinden biri haline geldiği belirtiliyor.
28 FES FABRİKASI
Çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler, Diyarbakır'ın o dönemdeki üretim gücünün büyüklüğünü ve imparatorluk için taşıdığı önemi gözler önüne seriyor. Şehirde faaliyet gösteren 28 fes fabrikası olduğu kaydedilirken, Diyarbakır'ı sadece yerel bir merkez olmaktan çıkarıp, imparatorluğun dört bir yanına fes tedarik eden hayati bir üretim noktası haline getirdiği ifade ediliyor.
Fesin, Osmanlı İmparatorluğu'nda sadece bir başlık değil, aynı zamanda devlet memurlarından sıradan halka kadar geniş bir kesimin kullandığı, sosyal statüyü ve kimliği belirleyen önemli bir aksesuar olduğu anlatılırken, Diyarbakır'da böylesine yoğun bir fes üretimi olmasının, şehrin imparatorluğun moda ve ihtiyaçları üzerindeki doğrudan etkisini gösterdiği bildiriliyor.
Kaynaklar, fabrikaların, sadece yerel ekonomiye değil, aynı zamanda imparatorluğun genel işleyişine de önemli bir katkı sağladığı belirtilerek, ''Diyarbakır'ın bu üretim başarısı, şehrin sadece ticarette değil, aynı zamanda sanayi ve zanaat alanlarındaki yetkinliğini de ortaya koyuyordu. Bu durum, Diyarbakır'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik ve sosyal hayatındaki merkezi konumunu daha da pekiştiriyordu'' deniliyor.
Diyarbakır'ın üretim yelpazesinin sadece fes ile sınırlı olmadığı, şehirde aynı zamanda tekstil (ipek ve pamuk), cam, bakır ve çömlek gibi farklı sektörlerde de üretim yapıldığı kaydediliyor.
Bugün o fabrikaların yerinde farklı yapılar yükseliyor olsa da, Diyarbakır'ın bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun moda ve üretim kalbi olduğu gerçeği, şehrin zengin tarihinin unutulmaz bir parçası olarak kalmaya devam ediyor.
