Orta Asya'dan Balkanlardaki uluslara kadar geniş bir bölgede, yerel renk ve inançlarla kutlanan Nevruz, her ulusun kendi kültür değerleriyle özdeşleştirip sembolleştirdiği, özü itibariyle baharın gelişinin kutlandığı coşkuyla karşılandığı bir gün olan ve Türklere göre Nevruz, Kürtlere göre de Newroz olarak adlandırılır..
Nevruz sözcüğü Farsça nev (yeni) ve ruz (gün) sözcüklerinin birleşmesinden meydana gelmiş olup yeni gün anlamına gelmektedir. Eski İran takvimine göre yılın ilk günüdür ve güneşin Koç burcuna girdiği ilkbaharın başlangıcı sayılan bir gündür…
Nevruz Bayramı Türklerin mi Kürtlerin mi? 
Türklere göre Nevruz; 21 Mart bütün varlıklar için uyanış, diriliş ve yaradılış günü olarak kabul edilerek, Nevruz/YENİGÜN bayramı adıyla kutlanır.
Nevruz; Nevruz-i Sultani, Sultan Nevruz, Sultan Navrız, Navrız, Mart Dokuzu gibi adlarla da anılmaktadır.
Kürtlerde Newroz
Kürtlerde Newroz, Kürt halkının demirci Kawa önderliğinde Asurlu kral Dehak'ın zulmüne isyan ateşini tutuşturduğu ve zaferle taçlandırdığı gündür…. Kürtçe bir kelime olan Newroz, New: Yeni, Roz: gün, "Yenigün" anlamına gelir….
Kürtlerde Newroz; Kürt mitolojisinde Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır….
Anadolu ve Orta Asya Türk halklarına göre ise, Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı anlamı ve baharın gelişi olarak kutlanır….
2500 Yıllık Demirci Kawa Efsanesi
Demirci Kawa Efsanesi; Kürtlerde Newroz’un Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır. Kürt mitolojisindeki Demirci Kawa efsanesine göre, günümüzden 2500 yıl öncesinde Dahak adında Asurlu zalim bir kral vardır..
İşte bu kaçan kişilerin Kürtlerin ataları olduğuna inanılır ve bu kaçan çocuklar Kawa adlı demirci tarafından gizlice eğitilerek bir ordu haline getirilirler. Böylece Kawa'nın liderliğindeki bu ordu bir 20 Mart günü zalim kralın sarayına yürüyüşe geçer ve Kawa kralı çekiç darbeleri ile öldürmeyi başarır. Kawa etraftaki tüm tepelerde ateşler yakar ve yanındakilerle birlikte bu zaferi kutlarlar. Böylece Kürt halkı zalim kraldan kurtulmuş olur ve ertesi gün Kürtlerin özgürlük baharı gelmiş olur…
Bir Kürt Efsanesi: Newroz
Birçok ulus baharın gelişini bayram olarak kutlar, Ancak Kürtler için Newroz apayrı bir anlam ihtiva eder. Kürtlerde Newroz, Kürt halkının demirci Kawa önderliğinde Asurlu kral Dehak’ın zulmüne isyan ateşini tutuşturduğu ve zaferle taçlandırdığı gündür.
Newroz; tarihin mitolojik bir kabukta, somut tarihi olayların saklı olduğunu ve onu efsaneleştirdiğini belirtiyor. Kürt tarihçileri, Kürtlerin en eski dini olan Zerdüşt'ün Kitabı Zendavester'de, Firdevs'in Şerefname’sinde Ömer Hayyam'ın Newroz namesinde, Şerefxan'ın Şerefname’sinde ve günümüzde çeşitli yazılı eserlerde Newroz değişik şekillerde işlenmiş ve bugüne taşınmıştır…
Kürt tarihinde Newroz Bayramının çıkışı tarihi şöyle anlatılmaktadır; Kürt mitolojisine göre, günümüzden 2515 yıl öncesinde Kürt Kral Cemşid’i yıkarak yerine geçen Dehak adında zalim olan Asurlu kralın yönetiminde yaşayan Kürt halkından Kawa adında bir demircinin isyanı ve Dehak’ı öldürmesi anlatılmaktadır…
Efsaneye göre de, M.Ö. 612 yılında Asur İmparatorluğu Mezopotamya halklarına, Kürtlerin ataları olan Medlere, İran'lıların ataları Perslere ve şimdi soyları tükenen Hurilere, Babillere, Elamlılara çok zulüm yapıyordu. Kürt Med Generali Keyasker (Kawa) tüm halkların da desteğini alarak, Asur zulmüne ve zalim Dehak'a karşı ayaklanır…
Kürt mitolojisine göre; Dehaq zalim Asurlu bir kraldır… Kısa zamanda etrafa saldığı dehşetle adından söz ettirir… Çünkü amansız bir hastalığa yakalanmıştır, her iki omuzunda yaralar peydahlanmıştır. Omzundaki yaralar kapandıkça tekrar açılmaya başlar. Korkunç acılar yaşamaya devam eder. Ülkedeki bütün hekimler çağrılır ama hiçbiri çare bulamaz, En sonunda hekimler çareyi söyler ve bu tek çare Kürdün gününü, geleceğini belirleyecektir. Bu acıların dinmesi için, yaralara her gün iki gencin beyinleriyle tedavi edilmeleri gerekir.
Dehaq adamlarına emir verir, her gün 2 Kürt genci Saraya getirilir, başları kesilir ve beyinleri yaralara koyulur, zamanla binlerce gencin ölümü halk arasında büyük tepkilere neden olur, halk korku ve dehşet içindedir. Sonraları Dehaq'in Sarayına Armail ve Karmail adlı iki kişi kralın sarayına mutfağa aşçı olarak girmeyi başarırlar, bu duruma tahammül edemezler. Ve her gün getirilen 2 genci saklarlar ve onların yerine iki koyun beynini Dehaq'a sunarlar. Kendi yerlerine koyun kesilip kurtarılan Kürt gençleri ise dağlara kaçarlar, bu durumun yıllarca sürer.
Bir gün daha önce oğlunu da Dehaq'a kurban veren Demirci Kawa, bu duruma isyan eder. Oğlunun ve halkının böyle katledilmesini kabullenemez. Yiğit, cesur ve iyi yürekli biri olan Kawa, halkını ve bunca senedir dağlara sığınan gençleri örgütler, büyük bir ayaklanmanın başına geçer. Ve Beklenen gün gelir. Dehaq'in Sarayına gizlice giren Kawa onu balyozuyla öldürür. Onu öldürdüğünü sarayın dışında bekleyen taraftarlarına haber vermek için önceden anlaştıkları gibi sarayın yüksek bir yerinde büyük bir ateş yakar ve bu ateşi görenler Kawa taraftarları sarayı basarlar. Böylece sabah karşı Dehak'ın krallığını yıkarak sarayın en yüksek yerine çıkan Kawa halkın zulümden kurtuluşunu sarı, kırmızı ve yeşil renkteki demirci önlüğünü sallayarak kutlar.
O gün Demirci Kawa'nın giydiği sarı, kırmızı ve yeşil renkteki demirci önlüğü özgürlüğe kavuşan halklar için bayrak gibi bir sembol olur. Sarı, kırmızı ve yeşil renkler o günden bugüne Kürt halkının ulusal renkleri olarak benimsenmiştir.
İşte o gün takvimler M.Ö. 21 Mart 612'yi göstermektedir. Artık Kürt Halkı için yeni bir dönem başlamıştır. Ve her yıl Kürtler 21 Mart'ta büyük ateşler yakarak, özgürlüklerine kavuştukları bu günü kutlamışlardır ve bu gelenek günümüze kadar gelmiştir.
Newroz, Mazlum halkaların zalim Dehak'a karşı Kürtlerin yanında yer alarak Demirci Kawa önderliğinde Dehak'ın hükümranlığına son veren zaferin bayramı ve mücadele günüdür….
