İshal genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak ishal 10 günden fazla sürerse veya şiddetli belirtiler görülürse mutlaka doktora başvurmak gerekir. İshal ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir. Bu nedenle ishalin sebebi iyi araştırılmalı ve uygun bir tedavi uygulanmalıdır. İshalin tedavisinde en önemli nokta, vücutta kaybolan sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasıdır. Ayrıca ishali tetikleyen veya artıran yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır. İşte, ishal hakkında bilmeniz gerekenler…
İSHALİN NEDENLERİ
İshalin pek çok farklı nedeni olabilir. Bunlar arasında en sık görülenleri şunlardır:
Virüsler: Rotavirüs, norovirüs, adenovirüs gibi virüsler ishale neden olabilir. Özellikle çocuklarda ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde görülür.
Bakteriler: Salmonella, şigella, kampilobakter, E.coli gibi bakteriler ishale neden olabilir. Genellikle kirli su veya gıda tüketimi ile bulaşır.
Parazitler: Giardia, kriptosporidyum, amip gibi parazitler ishale neden olabilir. Genellikle kirli su veya gıda tüketimi ile bulaşır.
Gıda intoleransı: Laktoz, gluten, fruktoz gibi bazı gıdalara karşı vücudun toleransının olmaması ishale neden olabilir.
Alerjiler: Süt, yumurta, fındık, soya gibi bazı gıdalara karşı alerjik reaksiyon gösteren kişilerde ishal görülebilir.
İlaçlar: Antibiyotikler, ağrı kesiciler, antiasitler gibi bazı ilaçlar mide ve bağırsak florasını bozarak ishale neden olabilir.
Kronik hastalıklar: Ülseratif kolit, Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu gibi kronik bağırsak hastalıkları ishale neden olabilir.
İSHALİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
İshal tek başına bir belirti olabileceği gibi başka belirtilerle de birlikte görülebilir. İshalin belirtileri ağrının nedenine ve şiddetine göre değişebilir. En sık görülen ishal belirtileri şunlardır:
- Sık ve sulu dışkılama
- Karın ağrısı veya krampları
- Mide bulantısı veya kusma
- Ateş veya titreme
- Kanlı veya iltihaplı dışkılama
- Dehidrasyon (susuz kalma) belirtileri (ağız kuruluğu, baş dönmesi, halsizlik).
İSHALİN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
İshalin tedavisinde en önemli nokta vücutta kaybolan sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasıdır. Bu amaçla bol su içmek ve oral rehidrasyon solüsyonu (ORS) kullanmak gerekir.
ORS için 1 litre ılık suya 1 yemek kaşığı toz şeker ve 1 tatlı kaşığı tuz karıştırılır ve her dışkılama sonrasında yarım su bardağı içilir.
İshalin tedavisinde ayrıca ishali tetikleyen veya artıran yiyecek ve içeceklerden uzak durmak gerekir. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
- Alkol ve kafeinli içecekler
- Süt ve süt ürünleri
- Yağlı, baharatlı, acılı yiyecekler
- Lifli yiyecekler (sebze, meyve, kurubaklagiller, tam tahıllar)
- Tatlı ve şekerli yiyecekler.
İSHALİ KESEN YİYECEKLER HANGİLERİDİR?
İshalin tedavisinde ishali hafifleten veya kesen yiyecek ve içeceklerden yararlanmak da mümkündür. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
Papatya çayı: Papatya çayı, mideyi yatıştırır ve iltihabı azaltır. Ayrıca kas spazmlarını önler ve krampları giderir.
Zencefil: Zencefil, midedeki gazı giderir, kasları gevşetir ve yiyeceklerin daha hızlı sindirilmesini sağlar. Ayrıca bulantı ve kusmayı da önler.
Muz: Muz, potasyum açısından zengin bir meyvedir. Potasyum, vücutta kaybolan elektrolitlerden biridir. Ayrıca muz, bağırsak hareketlerini düzenler ve dışkının kıvamını artırır.
Pirinç: Pirinç, kolay sindirilen bir besindir. Ayrıca pirinç suyu veya pirinç lapası da ishale iyi gelir.
Yoğurt: Yoğurt, probiyotik içeriği sayesinde bağırsak florasını düzenler ve sindirimi kolaylaştırır. Yoğurt, ayrıca ishale neden olan bakterilerin üremesini engeller.