Özgür Ayaydın
cermikgazetesi.com,-Binlerce yıldır yaşamın kesintisiz sürdüğü Diyarbakır’da, kadınlar 50 yıl önceki gündelik yaşamı anlattı. Diyarbakır Kültür ve Tabiat varlıklarını Koruma Derneği (DKVD), “Sözlü tarih” video serisindeki çarpıcı çalışmalardan biri kadınların dilinden yarım asır önceki Diyarbakır’daki gündelik yaşam oldu. Çalışmada yer alan Diyarbakır’ın tanınmış simaları olan kadınlar, 50 yıl önceki gündelik yaşamı anlatırken, sabahları ilk işlerinin erkekleri işe uğurlamadan işleri temiz ve hayırlı gitsin diye evlerinin kapısını temizlemek olduğunu söylüyor.
Diyarbakır’ın belleğinin çekirdeği, tarihi merkezi Suriçi, ev sahipliği yaptığı medeniyetlerin izlerini ve akışlarını dinamik yaşamıyla harmanlayarak kendine özgü bir kültür yaratmıştır. Buzdolabının, çelik tencerelerin, pastaların olmadığı bir dönemde, Sur’da 50 yıl önce yaşanan gündelik yaşamı tanıkları Silva Özyerli, Mari Çelik, Nesrin Özbek, Birsen İnal, Ayşe Nesrin Işık ve Perran Ocak Tokgöz anlattı.
“Kadınlar, sabah uyanır uyanmaz kış ise mangala, yaz ise ocağa ilk başta kahve için cezve koyarlardı”
“Kadınların sabah ilk işi namazdan sonra evlerinin kapısını temizlemekti. Erkekler işe gideceği ve işlerinin temiz ve hayırlı gitmesi için her evde kadınlar ilk önce kapılarının önünü temizlerdi”
“Buzdolabı olmadığı için evlerin alt katında soğuk bölgemeler vardı, kışlıklar kavanoz olmadığı için küplerde hazırlanır burada muhafaza edilirdi”
“Misafirlere ikram edecek pasta olmadığı için sucuk, kesme ve ceviz ikram edilirdi”
“Evlerin tuvaletleri ortak kullanılır, sıra ile temizliği yapılırdı”
“Şehriye kesme günleri hazırlanır, bütün kadınlar bu günü katılır. Bu günlerde aynı zamanda kızlar beğenilirdi”
“Şehriye günlerinin en tanınan ve sevilen siması Abdulkadir Aksu’nun baba annesi Hamdiye hanımdı. Söylediği maniler ile güne katılanları mest ederdi”
Yukarıda sadece bir kısmını yazdığımız Diyarbakır’ın 50 yıl öncesine ait gündelik yaşamı kadınların ağzından dinlemeye varmısınız. Buyurun iyi seyirler.
