Güneşin ultraviyole (UV) ışınlarından kaynaklanan radyasyon ciltte kalıcı hasara yol açabiliyor.
UV ışınlarının melanoma ve bazal hücreli karsinoma gibi cilt kanserlerinin bir numaralı sebebi olduğu belirtiliyor.
Dolayısıyla özellikle bu yaz günlerinde dışarı çıkmadan önce sadece hava sıcaklığını değil UV indeksini de kontrol etmek gerekiyor. UV indeksindeki değerlerin anlamını bilmek ve duruma uygun önlemleri almak sağlığımızı güneşin zararlı etkilerinden korumak için kritik önem taşıyor.
ULTRAVİYOLE İNDEKSİ NEDİR?
Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün internet sitesinde, UV indeksi "Güneş tam tepedeyken yer yüzeyine ulaşması beklenen ve insan sağlığına zararlı olabilecek UV radyasyon miktarının, 0'dan 15'e kadar uzanan bir ölçek üzerinde sınıflandırılması" olarak tanımlanıyor. Daha basit bir tabirle UV indeksi, güneşin UV ışınlarının ne kadar yoğun olduğunu ifade eden bir gösterge.
UV indeks değeri arttıkça, UV ışınlarının gücü de artıyor; bu da güneşin yakıcılığının artması anlamına geliyor.
UV indeksindeki değerlerin ne anlama geldiğini anlamak, güneşe çıktığımızda cildimizin ne hızla yanacağını öngörebilmek ve dışarı çıkmadan önce alacağımız koruyucu önlemleri planlamak açısından çok önemli.
UV indeksi hesaplanırken birkaç faktör göz önünde bulunduruluyor:
1) Günün hangi saati? UV radyasyonu güneşin en tepede olduğu sabah 10.00 ile öğleden sonra 15.00 saatleri arasında özellikle güçlü oluyor.
2) Hangi mevsim? UV radyasyonu, Kuzey Yarımküre'nin Güneş'e yaklaştığı ilkbahar ve yaz aylarında en yüksek seviyeye ulaşıyor. Sonbahar itibarıyla Kuzey Yarımküre Güneş'ten uzaklaşmaya başladığında UV radyasyonu da azalıyor ve kış aylarında en düşük seviyesine ulaşıyor.
3) Bulutluluk oranı: Yoğun bulutlar UV radyasyonunu engelleyip UV indeksini düşürme etkisine sahip.
4) Enlem: Bir yerin Ekvator'a olan mesafesine enlem diyoruz. Bulunduğumuz yer Ekvator'a yaklaştıkça UV radyasyonu da güçleniyor.
5) Rakım: Bir yerin deniz yüzeyinden yüksekliği rakım olarak adlandırılıyor. Yüksek rakımlı yerlerde UV ışınları da daha güçlü oluyor. Ortalama her 300 metrede UV ışınlarının gücü yüzde 2 artıyor.
6) Çevresel faktörler: Ağaçlar ya da yüksek binalar, UV ışınlarını engelleyip UV radyasyon düzeylerini düşürebiliyor. Öre yandan su ya da kar gibi yansıtıcı özelliğe sahip yüzeyler UV radyasyonunu artırıyor.
