Meral Özdemir
Türkiye'de 87 yıl önce çıkarılan yasayla tatil günü olarak kabul edilen ve kutlamaların yapıldığı yılbaşı neden 1 ocakta kutlanıyor.
Sayılı günlerin kaldığı yılbaşı kutlamalarının bazı çevrelerce ''haram'' olduğu, bazı kesimlerce de ''kutlanmamasının'' daha iyi olacağı şeklinde açıklamalar yapılırken, kutlamaların tarihi oldukça eskiye gidiyor.
Türkiye'de 1936 yılında çıkarılan kanunla yılbaşı tatil edilirken, dünyada kutlamaların tarihi 4 bin yıl öncesine kadar gidiyor.
TÜRKİYE'DE KUTLAMA
Yılbaşı kutlamaları yıllar içerisinde artarak devam etse de bu gece her zaman tatil değildi. İlk resmi yılbaşı tatili 1936 yılında kabul edilen bir kanun tasarısıyla kabul edildi. 1938 yılının yılbaşında ise Mustafa Kemal Atatürk ilk kez yeni yıl tebrikleri ile ilgili bir cevap mesajı yayımladı.
NEDEN 1 OCAK
Yılbaşı kutlamaları Mezopotamya'da 4 bin yıl önce başlandı. Ancak, kutlamalar ocak yerine Mart ayında yapılıyordu. Mezopotamya'daki bir çok halk tarafından yılbaşı 1 ocak yerine İlkbahar ekinoksu zamanında Mart ayı ortasında yılbaşı kutlamaları yapılıyordu.
Antik Roma'da Mart ayı, yeni yılın başlangıcıydı ve Mart'ın ilk günü olan Martius'ta (Mart ayı) yeni yıl kutlanırdı. Daha sonraları, Jülyen takviminin kabulü ve onun yerini alan Gregoryen takvimiyle birlikte yılbaşı tarihi 1 Ocak olarak belirlendi.
Yılbaşı kutlamaları yeni yılı karşılamak amacıyla yapılıyor. Bu gelenek milattan önce 46 yılında Roma İmparatorluğu lideri Julius Sezar tarafından başlatıldı. Yeni yılın ilk günü, dünyada en yaygın şekilde kullanılan miladi takvimin ocak ayının ilk günü olarak belirlendi.
OSMANLI'DA YILBAŞI
Osmanlı Sultanı Abdülmecid, Fransız elçisinin 1856'da düzenlediği bir yılbaşı balosuna katılır, dans edenleri seyreder ve sarayına son derece keyifli bir şekilde döner.
Devletin yılbaşı kutlamalarına bakışı ve katılımı bu şekilde ilerlerken sokakta da yılbaşı kutlamaları artmaya başlar. O dönemde, çok sayıda yerli ve yabancı Hıristiyanların bulunduğu Beyoğlu çevresinde kutlamalar yaygınlaşır.
Yılbaşının daha anlamlı ve özel bir gece olarak görülmesinin, İstanbul’un işgal günlerine rastladığı kaydediliyor.
Bu dönemde İstanbul’a gelen Ruslar, eğlence yaşamına aktif olarak katılırlar ve yılbaşı kutlamalarını da farklılaştırırlar.
Aradan uzun yıllar geçtikten sonra yılbaşı kutlamaları, ülkenin dört bir yanında çeşitli davetleri ve sokak kutlamaları ile devam ediyor.
DÜNYADA YILBAŞI
Dünyanın farklı bölgelerinde çeşitli kültürlere özgü geleneklerle kutlanan önemli bir zaman dilimi olan yılbaşı, pek çok toplumda yeni bir yılın başlangıcı olarak kabul edilen bir gün. Yılbaşı kutlamaları, yıllar boyunca değişen ritüellerle şekillenmiş ve farklı anlamlar kazanmıştır.
