Diyarbakır surlarının dört kapısından biri olan Dağkapı, tarihi ve mimari özellikleriyle dikkat çekiyor.
Dağkapı, kentin kuzeyinde, iki silindirik burç arasında yer alır. Her iki burcun Roma İmparatoru II. Constantinus tarafından yapıldığı bilinmektedir. Ancak, kapı ve burçlar değişik dönemlerde önemli onarımlar görmüştür.
Kapının üzerinde Roma ve Bizans imparatorluklarına ait Latince ve Grekçe kitabeler bulunur. Ayrıca, Abbasi ve Mervani dönemlerine ait kitabeler de kapıda yer alır.
İki katlı olan Dağkapı Burcu’nun 2. katında Mervaniler döneminden kalma bir mescit bulunur. Bu mescit, kapının tarihi değerini artırır.
DAĞKAPI’NIN GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU
Dağkapı, Diyarbakır'ın tarihi surlarının 1931 yılında yıkılmaya başlandığı yer. 1931 yılında, dönemin Diyarbakır Valisi ''şehrin genişlemesi ve hava alması için'' surların yıkılmasını emrediyor. Top atışlarıyla, dinamitlerle tam surların yıkımına başlanırken, Fransız arkeolog Albert Louis Gabriel durumu fark ediyor.
Bakanlığa yazılar yazarak, entelektüel çevreleri bilgilendirerek surların yok edilmesini engelliyor. Ancak, ''tek beden'' ve ondan sonraki bir bölüm yazının cevabı gelene kadar tam olarak yıkılıyor.
Dağkapı'nın bu bölümü günümüzde yıkılmış durumda. Ancak, Dağkapı Burcu hala ayakta ve Devlet Sanat Galerisi olarak kullanılıyor.
Yüzyıllar önce Kudüs'e giden Hıristiyan hacı adaylarının konakladığı bir yerin de bulunduğu belirtilen Diyarbakır’ın tarihi burcu Dağkapı, geçmişten günümüze birçok hikaye barındırır.
Yıkılmış olmasına rağmen, burcu ve üzerindeki kitabelerle tarih severler için önemli bir durak olmaya devam eder.