Diyarbakır'da Bizanslılar tarafından yaptırılan ilk ve tek köşk, günümüze kadar ayakta kalabildi.
Diyarbakır binlerce yıldır yaşamın kesintisiz sürdüğü ender kentlerden biri. Bir çok tarihi yapıyı barındıran Diyarbakır'da bir zamanlar, 30 köşk bulunuyordu. Bu köşklerden 5'i günümüze kadar ayakta kalırken, 4'ünün de kalıntısı kaldı.
BİN 500 YILLIK BİZANS KÖŞKÜ
On gözlü köprünün batısında yer alan köşk yazlık köşklerin güzel bir örneğidir. Gazi Köşkü ile benzerlik taşıyan köşkün M.S. 512 yılında Bizans İmparatoru 1. Anastatias döneminde yapıldığı belirtiliyor.
Erdebil Köşkü olarak adlandırılan ve halk arasında ''Ber Der-i Pır - Kürtçe, köprü dışındaki kapı ya da köprüden önceki kapı'' olarak adlandırılan köşk; bodrum, zemin ve üst kattan oluşuyor.
Yapı zaman zaman onarım görse de günümüze kadar bozulmadan gelen nadir yapılardan biridir.
Gazi Köşkü ile aynı tepe üzerindedir ve Kırklar Dağı, Dicle Nehri ve Hevsel Bahçeleri'ne hakim bir manzaraya sahiptir.
Yapı, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından sahiplenilmiş olup 09.11.1994 tarihinde 1506 sayılı karar gereği Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescillenmiştir.
KÖPRÜ YAPIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLER İÇİN YAPILDI
Bizanslılar Erdebil Köşkü, MS 512 yılında Bizans Kralı I. Anastasius dönemimde Dicle Nehri üzerinde bir köprü inşa edilirken işçilerin kalması için bir mekân olarak inşa edilmiştir.
17. yüzyılda birkaç kez yenilenen köşk, Osmanlı devletine verdiği hizmetlerin karşılığında İbrahim Hafid Paşa'ya verilmiştir.
ERDEBİL ADI NEREDEN GELİYOR
Bizans döneminde yaptırılan Erdebil Köşkü'nün adı İran'da bir eyalet ve şehrin adı olan Erdebil ile anılıyor.
İsmini, İran'ın bir eyaleti ve şehri olan Erdebil'den alan Erdebil Köşkü'nde 1500'lü yıllarda İranlıların da kaldığı ve bu nedenle Erdebil adını aldığı söyleniyor.
KAYNAK: Diyarbakır Dicle Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Kenan Haspolat
