Çermik Kaplıcası’nın yapılış tarihi ve kaplıca suyunun ne zaman ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir.
Kaplıcanın, Arapların Çermik’i fethinden önce inşa edildiği tahmin edilmektedir. Çermik sıcak su kaynağının, çok daha eskiden var olduğunu ve bir ara kuruduğunu, Yukarı Dicle ve Fırat bölgelerinin en iyi yerli kaynağı olan Amidli Mar-Yeşuva’nın Vakayinamesinden belirtilmektedir.
İlçe merkezinin doğusunda, ilçe merkezinden 3 km. uzaklıkta yer alan Kaplıcanın suyu Artuklu döneminde yapılan altı köşeli bir havuza dökülür.
Çermik Kaplıcası, tarih boyunca birçok medeniyetin uğrak noktası olmuş ve bugün de benzersiz cazibesiyle dikkat çekmektedir. Çermik Kaplıcasının insan sağlığına olan faydaları konusunda yapılan araştırmada dünyada ikinci sırada yer aldığı tespit edilmiştir.
İtalya’dan Sonra Dünya İkincisi
Nitelik bakımından İtalya kaplıcalarından sonra dünyada ikinci olan Çermik Kaplıcası suyunda yapılan incelemelerde kaplıca suyunun bileşiminde sodyumlu, bikarbonatlı klorlu sülfatlı, iyotlu, bromürlü, iyodürlü ve kükürt tespit edilmiştir.. Suyunun sıcaklığı 48 0C olup radyoaktivitesi 10 Eman Ph değeri 7.6’dır. Banyolara çok elverişlidir. Ancak içmelere elverişli değildir.
Hangi Hastalıklara İyi Gelir
Çermik Kaplıcaları iltihaplı romatizmalar nevrit, polinevrit, çocuk felci kadın hastalıklarının kronik sendromları koklama ve serpintilerine ile de üst teneffüs yolları hastalıklarında çok iyi sonuçlar alındığı tıbbi araştırmalar neticesinde kanıtlanmıştır.
17. 10. 1993 tarih ve 21731 sayılı Resmi Gazete’de Termal Turizm Merkezi olarak ilan edildi. Ancak tedavi amaçlı kullanımı genellikle haziran-eylül ayları arasında yoğunluk kazanmaktadır.
Bir derenin yamacından çıkan ve bir ara azalıp yer yer kayıp olan Çermik kaplıcaları suyu, dönemin Diyarbakır Valisi İhsan Dede’nin emir ve direktifleri ile sondaj vurularak kaplıca suyu yeniden artırıldı.
Kaplıca Alanına Otel Yaptırıldı
1984-85 yılarında Diyarbakır Valisi olarak görev yapan İhsan Dede’nin girişimleriyle Kaplıca Alanına İl Özel İdaresi Tarafından turizme yönelik bir otel yaptırıldı. Bu otel daha sonra Dicle Üniversitesi tarafından Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi olarak bir süre kullanıldı. İlgili hastalar buraya gönderilerek kaplıca otelinde tedavi edildi. Daha sonra Dicle Üniversitesi, bu Kaplıca Fizik Tedavi Merkezini Kapattı. Şimdi bu otelin akıbetini bilmiyoruz.
Vali İhsan Dede Çermik kaplıcalarına önem veriyordu. Kaplıcanın yanı başında bir sera yaptırdı. Bu serayı kış aylarında ısıtmak için kaplıcanın atık sularını bağlayarak kalorifer tertibatı döşeyip kış mevsiminde de patlıcan, domates, biber, salatalık ve düğer sebzeler yetiştirildi.
B u serada, köylere ve isteyen vatandaşlara Sebze fidanları yetiştirilerek ücretsiz dağıtımı yapılıyordu. Ne yazık ki ilçedeki ilgilileri bu serayı uzun süre koruyamadılar.
Dicle Üniversitesinin Tedavi Merkeziydi
Bir zamanlar, Kaplıca bölgesinde Dicle Üniversitesi tarafından Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı Birimine Bağlı Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Merkezi kurulmuş ve sevkli gelen hastalara gerekli tıbbi müdahale yapılmaktaydı. Bu Rehabilitasyon Merkezi daha sonra bilmediğimiz bir nedenle kapatıldı.
