Ulu Beden (Ben u Sen ) veya Evli Beden Burcu:
Ulu Beden, Evli Beden veya Ben-u Sen Burcu. Şehri kuşatan surların güney batısında yer alır. Halk arasında (Ulu Beden, Evli Beden ve Ben-u Sen Burcu) gibi değişik isimlerle söylenen, ama en çok Evli Beden olarak bilinen burcun Artuklu Hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında Hükümdar Melik Salih’in çizmiş olduğu plan üzerine Mimar Caferoğlu İbrahim tarafından yapılmış olduğu üzerindeki kitabesinde belirtilmektedir.
Yedi Kardeş Burcu ile plan ve bezemesiyle oldukça benzerlik arz eden burç silindirik planlıdır.
Üzerindeki Çift Başlı Kartal hâkimiyetin sembolü, Kanatlı Aslan ise olağanüstü kuvveti sembolize eder. Sfenks kabartmaları, burcu adeta bir kuşak gibi baştan başa saran kitabesi ve mukarnaslı bezemeleri ile heybetli bir görüntüye sahiptir Evşi Beden. Kitabe kuşağının ortada kalınlaştığı yerin alt tarafında iki kenarda ortada birbirine doğru karşılıklı ve simetrik iki yüksek aslan kabartması görülür. Bunlar da silmeli dikdörtgen çerçeve içine alınmışlardır. Baş kısımları kıvrık, kalçalar kabarık ve detay görülmez.
EFSANESİ
Ulu Beden, Evli Beden veya Ben-u Sen Burcunun yıllarca süregelen iki de efsanesi bulunmaktadır;
Birinci Efsaneye göre, şehirde sur ve burç yapım işiyle uğraşan bir usta ve kalfası vardır. Dönemin hükümdarı surların batısında iki burcun yapılmasına karar verir. Şehirde bu konuda bir tek Usta ile kalfası vardır. Bu usta ve kalfa bu iki burcun yapımına başlamadan önce en güzel burcu kimin yapacağı üzerine iddiaya girer ve Yedi Kardeş Burcu ile Ulu Beden Burçlarını yapmaya başlarlar.
Yedi Kardeş Burcunu yapan usta ile Ulu Beden Burcunu yapan kalfa, halkın huzurunda, birbirlerine ben mi sen mi? diye sorarlar. Ancak usta kalfanın üstünlüğünü halkın huzurunda kabullenerek üzüntüsünden kendini yaptığı burçtan aşağı atarak intihar eder. Buna dayanamayan kalfada ustanın ardından kendini yaptığı burçtan atarak intihar eder.. Ustayla kalfanın rekabet ve dostlukla karışık hikâyesinin geçtiği bu yer ise o gün bugündür “Ulu Beden, Evli Beden BEN VE SEN anlamına gelen Ben- u Sen olarak anılmaktadır.
İkinci Efsaneye göre; Zamanın hükümdarı surların Güney Batı bölümünde çok süslü, çok sağlam, çok güzel ve çok görkemli iki büyük burç yaptırmak istemiş ve bunun için bir müsabaka tertiplemiş.. O sıralarda Diyarbakır şehrinde baş usta olarak bir kişi ve bir de kalfası varmış, biri bu işlerin ustası, diğeri de onun kalfası imiş. Bunlar müsabakaya girmişler Yedikardeş Burcunu usta, Evli Beden Burcunu da kalfası yapmaya başlamışlar. Burçlar tamlanmış.
Hükümdar, erkânıyla, şehrin ileri gelenleriyle buraya, yani burçların yapıldığı yere gelmişler. Usta ve kalfa birbirlerine bakmışlar ve Ben mi, sen mi diye bir birlerine sormuşlar ama, neticede kalfanın yaptığı Evli Beden Burcunun birinciliğine karar verilmiş.. Buna çok üzülen usta kendini Yedikardeş Burcundan aşağı atarak intihar etmiş, Ardından kalfa da ustasının intiharına dayanamayarak kendini Ben-u Sen Burcundan atarak intihar etmiş. O günden bugüne, Evli Beden, Ben–ü Sen ismiyle günümüze kadar gelmiş.
