Diyarbakır’ın kuyumculuk sanatında ALTIN HASIR BİLEZİK işlemeciliği özgün bir üretim olup Diyarbakır’ın simgesidir.
ALTIN HASIR BİLEZİK
Dikran Puşeryan ve Acemoğlu Hüseyin icra etmiştir. Hasır bileziğin üst kalem motifinin patenti Dikran Puşeryan’a aittir.
HASIR BİLEZİK USTALARI
Geçmişte ve günümüzde kuyumculuk mesleği ve ağırlıklı olarak hasır bilezik ustalarından isimlerine ulaşabildiklerimiz şunlardır.:
Sami Altunel, jozef Kasaboğlu Sadık Bulut, Zülküf Özkerim, Mahmut Şükrüoğlu, Hüsnü Markoz, Misek Usta, Fethullah Savcı, Nesip Usta, İlyas Helvacıoğlu, Abdulcelil Şengül. İbrahim Özçelik, Hüseyin Acemoğulları , Abdulgafur Can, Dikran Yamaciyan, Berç Yamaciyan,Yakup Tokmak, Remzi Sevimli, Hadi Öztoprak, Süleyman Çölbay ve Cemal Babur.
Sevil Babür da ailesinden kuyumcu olanların isimlerin şöyle sıraladı; “Saraf Nüsret Babür abim, Beşir Babür. Cemil Babür, Kemal Babür hepsi kuyumcu ve kuyumculuk belgeleri ve dürüstlükleriyle var oldular ve Cemal abim babamın sanatını devam ettiren bir tek o kaldı ailemizde ….”
Diyarbakır’ın yöresel altın işlemeciliğini sürdüren ustaların ürettiği gülabdan, nalin, ziynet, takunya, hasır bilezik ve gerdanlık başta olmak üzere altın çeşitlerini kuyumcular çarşısında bulmak mümkün..
Günümüzde de kuyumculuk Diyarbakır’ın önemli sektörlerden biridir. Ancak altın isçiliği yapan atölyeler eskiye nazaran parmakla sayılacak kadar az sayıdadır. Su anda bu mesleği yürüten Hüseyin Acemoğlu’nun öğrencisi Celil Şengül Usta vardı. O da Diyarbakır’dan göç ederek batıda bir ile yerleşti. Günümüzde Diyarbakır’a özgü olan bu hasır bilezik işletmeciliğini yapan tek usta idi Celil Sengül.
Celil Şengül’ün anlattığı, günümüzde kuyumculuk sanatına emeği geçen sanatçı isimleri şöyle…
|
Abdülçelil Sengül, Ibrahim Özçelik, Hüseyin Acemogullari ve Abdulgafur Can. Geçmişte Ermeniler'in, Süryaniler’ inde katkılarıyla kuyumculukta büyük söz sahibi olan Diyarbakır Altın ustalarının, az sayıda da olsa hala izlerini sürdüren o büyük atölyeler sanki bizleri geçmişe bağlayan birer köprü gibidirler. |
Diyarbakır kuyumculuğu, gelişen teknolojiye rağmen, geleneksel yöntemler hâlâ önemli bir yer tutmaktadır. Altın, gümüş ve diğer değerli metaller, ustaların elinde şekil alarak özgün takılara dönüşmekte, bu takılar hem estetik birer objeler hem de manevi değer taşıyan hediyelikler olarak anlam kazanmaktadır..
Hasırlı Altın Bilezik bölgede kadınların en çok tercih ettiği süs malzemesidir. Bu bilezikler özellikle düğünlerde geline hediye olarak takmak bir gelenektir. Aile zor durumda kalınmadıkça bileziği satmaz çocuklarına saklar, anneden kıza veya geline miras bırakılır.
Kaynak: Diyarbakir hafızası. DTSO. Diyarbakır Kuyumcular ve Serraflar Odası. Halit Ötük. Nuri Durucu. Nur Burcu DiyRbakird el sanatları. Yusuf Karadayi. Derya Şahin-Meral Yağcı. Pera Ocak Toksöz..
(BİTTİ
